Black Swan

Een balletgroep, die onder leiding staat van Thomas Leroy (Vincent Cassel) wil een nieuwe, moderne opvoering van Het Zwanenmeer gaan doen. De eerste soliste van het ballet (Winona Ryder) is te oud en er ligt een kans voor de danseressen om de rol van Witte en Zwarte Zwaan te krijgen. Zo ook voor Nina Sayers (Nathalie Portman), een jonge, fragiele danseres die bij haar overheersende moeder (Barbara Hershey) woont. Ze is perfectionistisch en danst goed, maar ziet voor zichzelf geen kans dat ze de rol krijgt, hoe graag ze 'm ook wil. Zelfs als ze de rol wél krijgt is ze er nog niet gerust op dat er door de andere danseressen en Leroy geen complot tegen haar wordt gesmeed. Met name ook door Lily (Mila Kunis), een nieuwe danseres die speciaal voor Het Zwanenmeer uit San Francisco is gekomen en erg goede vriendjes wordt met Leroy. Weet Nina zichzelf te beheersen en kan ze de rol van de Zwaan aan?

Op het eerste gezicht lijkt Darren Aronofsky's Black Swan een heel gewone film over een ballerina die graag de hoofdrol wil dansen in Tchaikovsky's Zwanenmeer. Wat voor bijzonders kan daar over gemaakt worden? Aronofsky weet daar wel raad mee. Hij creëert een heel bijzondere spanning, die zich voornamelijk in het hoofd van ballerina Nina afspeelt. Van een simpel verhaal maakt Aronofsky iets bijzonders. Gesteund door geweldig acteerwerk van Nathalie Portman als Nina levert dat een prachtige, spannende film op. Zo simpel als de film lijkt, zo moeilijk was het om de productie van de grond te krijgen. Aronofsky kreeg het script al tien jaar geleden in handen, maar het duurde erg lang om een budget rond te krijgen waarmee de film gemaakt kon worden. Het budget was 'slechts' 13 miljoen dollar, terwijl Aronofsky op het dubbele had gerekend. Enkele aanpassingen waren daarom noodzakelijk. Een keuze was om niet op 35mm te draaien, zoals gebruikelijk, maar op 16mm-film en op digitale Canon 5D camera's. Voor de regisseur was dat geen probleem, want hij houdt van filmen op 16mm en hij maakt vaak gebruik van eenvoudige methodes om zijn verhaal te vertellen. Dat deed hij ook al in The Wrestler, de veelgeprezen comeback-film van Mickey Rourke. Aronofsky vroeg Nathalie Portman al in een heel vroeg stadium om mee te doen aan dit project. Hij was erg gecharmeerd van haar in Leon van Luc Besson. In haar jeugd heeft Nathalie Portman een aantal jaar op ballet gezeten, maar ze moest voor deze film bijzonder hard en veel repeteren om een geloofwaardige ballerina te zijn. Dat betekende veel trainen, niet uitgaan, weinig eten en echt leven als een balletdanseres. Dat heeft resultaat opgeleverd, want ze is zeer overtuigend in zowel haar karakter als haar danskwaliteiten.
Darren Aronofsky heeft Black Swan gefilmd in een voor hem kenmerkende stijl. Regelmatig volgt hij Nina op de rug, een manier van filmen die hij ook veel toepaste bij Mickey Rourke in The Wrestler. Hij doet zeker niet aan mooifilmerij, hij gaat voor functioneel camerawerk. Daarbij draait hij veel vanaf de schouder en zit hij vaak dicht op de huid van de acteurs, wat voor een beklemmende sfeer zorgt. Je krijgt als kijker geen kans om te ontsnappen aan de gevoelens en hallucinaties van Nina. Aronofsky vond het risicovol om zo te filmen, maar mede door het succes van The Wrestler durfde hij het aan. Hij creëert daarmee ook een vrij eerlijk beeld van de balletwereld. Men verkijkt zich daar nog wel eens op en denkt dat daar alles rozengeur en maneschijn is. Maar de werkelijkheid is veel harder. In deze wereld is het bikkelhard werken, dag in dag uit, om de top te bereiken. Het gaat ten koste van je privéleven, je sociale contacten en je vraagt het uiterste van je lichaam. Black Swan weet die werkelijkheid treffend in beeld te brengen.

20th Century Fox heeft Black Swan uitgebracht op DVD en Blu-ray Disc. De bespreking hieronder betreft de DVD. De bespreking van de Blu-ray Disc kun je hier lezen.

Beeldkwaliteit

De beeldtransfer op de DVD van Black Swan is in een anamorf beeldformaat van 2.39:1. Op het eerste gezicht lijkt de beeldkwaliteit niet zo best. Maar wie de film kent ziet dat de transfer een behoorlijke trouwe weergave is van de film zoals die in de bioscoop is vertoond. Maar in tegenstelling tot de Blu-ray Disc heeft de DVD een paar kleine puntjes. Het beeld ziet er korrelig, soft en plat uit. De film is voor een groot gedeelte op 16mm-film gedraaid in plaats van het gebruikelijke 35mm (of de nieuwe digitale technieken). 16mm-Film is veel korreliger dan 35mm en dat zien we hier terug. Dat zorgt er wel voor dat het beeld wat onscherp oogt. Door het toepassen van edge-enhancement heeft men geprobeerd de scherpte-indruk wat te verhogen. Door de lagere resolutie dan op een Blu-ray Disc heeft de transfer op DVD wat moeite met de detaillering. Het groezelige van de backstage met de karige en platte belichting ziet er nog steeds heel sfeervol uit, maar details zijn soms wat moeilijk van elkaar te onderscheiden, vooral in de donkere delen. Het is prijzenswaardig dat FOX geen ruisonderdrukking heeft toegepast om het geheel wat glad te strijken. De kleurweergave is prima. Op het eerste gezicht lijkt het geheel wat grauw, maar de meest gebruikte tinten in kleding en decor zijn zwart, grijs en wit. Huidskleuren worden echter uitstekend weergegeven en ook het zwartniveau is uitstekend. Over de gehele linie gezien is dit een goede transfer, die behoorlijk goed het originele beeld weet over te brengen naar DVD.

Geluidskwaliteit

Het geluid van Black Swan betreft een Dolby Digital 5.1-track (448 kb/s) in de originele Engelse taal. Daarnaast zijn er twee geluidssporen in het Frans en Italiaans, maar die laten we hier voor het gemak even buiten beschouwing. Waar het beeld in eerste instantie puur functioneel lijkt, is het geluid vanaf het begin heel specifiek en bij vlagen zelfs abstract. Daardoor krijgt het een extra dimensie, die heel belangrijk is voor de sfeer van de film. De spanningen van Nina, datgene wat er in haar hoofd omgaat, wordt voor een belangrijk deel door het geluid verbeeld. Haar adem, de bijna dierlijke geluiden van haar tegenspelers, de dreigende muziek van Clint Mansell, het speelt allemaal een zeer belangrijke en sfeerbepalende rol. De geluidstrack heeft een prachtige ruimtelijke werking. Wie over een goede surround-setup heeft moet tijdens de repetitiescène (vanaf 25.27 min) eens goed naar de positionering van de piano in het geluid luisteren. Het lijkt zo vanzelfsprekend. Terwijl de camera rond Nina draait en tolt blijft de positie van de piano altijd op dezelfde plek in de ruimte! Dit is een ultiem voorbeeld van hoe ruimtelijke werking tot in de perfectie wordt toegepast. Het LFE-kanaal wordt af en toe aangesproken en komt vooral in de discotheek-scène tot z'n recht. De muziek van Clint Mansell is niet alleen dreigend, maar hij weet ook Tchaikovsky's muziek treffend te bewerken tot zijn eigen creaties. Conclusie kan dan ook zijn dat we hier te maken hebben met een uitgebalanceerde, dynamisch klinkende geluidstrack, die ook qua inhoud heel bijzonder is.

Extra's

De DVD heeft een geanimeerd menu, waarbij we een fragment uit de openingsscène zien. In tegenstelling tot de Blu-ray Disc heeft de DVD maar één extra, maar het is dan wel meteen de meest interessante uit de reeks. Het is voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Black Swan Metamorfose (49 min)
Een erg mooie en informatieve making of van Black Swan in drie delen. In het eerste deel zien we hoe Darren Aronofsky aan het werk is op de set. Door middel van interviews met de belangrijkste crewleden krijgen we een beeld van hoe de film tot stand is gekomen. Het tweede deel gaat over de opnames in de balletzaal en hoe de balletscènes tot stand zijn gekomen. Het derde deel gaat over de special effects. Vooral de creatie van de vleugels van de Zwarte Zwaan is indrukwekkend.

De jonge ballerina Nina wil dolgraag de hoofdrol dansen in het ballet Het Zwanenmeer, maar ze gelooft niet dat ze de rol krijgt. Als ze toch de belangrijkste rol mag dansen is ze er niet gerust op dat er geen complot tegen haar wordt gesmeed door de overige ballerina's en de artistiek leider. Black Swan van regisseur Darren Aronofsky is een intrigerende en spannende film rond een perfectionistische ballerina. De film grijpt je regelmatig naar de keel, mede door de opdringerige cameravoering en het geweldige acteerwerk van Nathalie Portman. Deze DVD-uitgave heeft een zeer getrouwe transfer van het beeld gekregen en het geluid is bijzonder fraai in zowel technisch opzicht als qua inhoud. De enige aanwezige extra is een interessante Making Of. De Blu-ray Disc heeft veel meer extra's. De DVD is een prima uitgave, met vooral goed beeld en mooi geluid. Een film die je als liefhebber niet mag missen!

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Eigen Collectie.

Lees meer

• Vorige: Twelve (DVD)
• Volgende: Black Swan (Blu-ray)