Chernobyl

Op 26 april 1986, om 01:23:45 uur in de morgen, gebeurt wat eigenlijk niemand voor mogelijk heeft gehouden. Tijdens een veiligheidstest, gehouden onder leiding van Anatoly Dyatlov (Paul Ritter), gaat er iets faliekant mis in reactor 4 van de kerncentrale van Tsjernobyl, waardoor de kernreactor explodeert. Een enorme brand ontstaat en de brandweer, waaronder lokale brandweerman Vasily Ignatenko (Adam Nagaitis), rukt uit om de brand te blussen. Maar het is vechten tegen de bierkaai, de brand is te heftig om alleen met water te blussen. Sterker nog, het maakt de zaak alleen maar erger. Dat zegt wetenschapper Valery Legasov (Jared Harris), die door het Politbureau is aangesteld om de gevolgen van de explosie te overzien. Hij wordt daarin bijgestaan door Boris Shcherbina (Stellan Skarsgård), die vanuit de ministerraad was aangewezen om de leiding te nemen over de nasleep van de ramp. De ramp wordt voor de buitenwereld verborgen gehouden, maar het Zweedse atoomagentschap neemt een grote radioactieve wolk waar en ook Ulana Khomyuk (Emily Watson) van het nabijgelegen Wit-Russische kerninstituut neemt een hoge radioactieve straling waar. De hele wereld kijkt toe als de Sovjet-Unie de ramp bij Tsjernobyl onder controle probeert te krijgen. Hele steden worden geëvacueerd en duizenden arbeiders worden, met gevaar voor eigen leven, ingezet om de brand te blussen en verdere escalatie van de ramp te voorkomen.

Iedereen van dertig jaar en ouder kent de kernramp van Tsjernobyl. De grootste kernramp in de geschiedenis vond plaats op 26 april 1986 in de vroege morgen. In eerste instantie hield de Sovjetoverheid de ramp geheim, maar door een meting van het Zweedse atoomagentschap kon men de ramp niet meer ontkennen. Al gaf men een veel lagere stralingswaarde op dan dat er in werkelijkheid was. Het gebied rond de centrale is nog steeds niet geschikt voor bewoning en dat zal nog vele jaren zo blijven. Er is nog een te hoge radioactiviteit aanwezig. De stad Pripyat (gelegen naast Tsjernobyl) zal voor altijd een spookstad blijven.
Ruim dertig jaar na de ramp is er nu de miniserie Chernobyl, gemaakt door HBO, die nauwgezet en chronologisch de gebeurtenissen rond de ramp uiteenzet in een zeer aangrijpend en meeslepend drama.
De serie houdt het heel erg bij de basis van wat er rond Tsjernobyl gebeurd is. Men heeft geen extra dramatische elementen of verhaallijnen toegevoegd. Dat is ook niet nodig, want wat er gebeurd is heeft al zo veel impact. Extra gedramatiseerde verhaallijnen zou alleen maar de kracht uit het verhaal halen. Valery Legasov en Boris Shcherbina vertegenwoordigen de politiek. Legasov wil dat iedereen weet wat er speelt, om de gevolgen voor de mensen zo klein mogelijk te houden. Maar ook hij weet dat alleen ten koste van mensenlevens de brand geblust en verdere escalatie van de ramp voorkomen kan worden. Shcherbina is de controleur van de staat, die er zicht op moet houden dat alles volgens de protocollen verloopt. Ulana Khomyuk staat voor de diverse nucleaire organisaties, die er op aandringen de juiste maatregelen te nemen en vooral ook dat de verantwoordelijken gestraft worden. In het Sovjet-tijdperk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Het volk wordt geportretteerd door brandweerman Vasily Ignatenko en zijn vrouw Lyudmilla. Die merken direct de gevolgen van de ramp doordat Vasily als een van de eersten bij de brand aanwezig is. Ook als hij ten onder dreigt te gaan aan de gevolgen van de straling, blijft zijn vrouw hem bijstaan, zonder te denken aan wat dat voor haar voor consequenties kan hebben. Naast een boeiend verhaal is ook het visuele aspect zeer de moeite waard. De decors, attributen, art-direction zijn prachtig gedaan en de locaties zijn zeer overtuigend en lijken sprekend op de omgeving van Tsjernobyl en Pripyat. Terwijl je weet dat het daar vanwege de aanwezige straling nooit opgenomen kan zijn geweest. Het geeft de serie een nog authentiekere uitstraling.
Chernobyl is een erg sterke serie, een van de beste van de laatste jaren. Het won dit jaar de Emmy voor Beste mini-serie en dat is meer dan terecht. Het is aangrijpend, emotioneel, verdrietig en confronterend en als je beseft dat het allemaal echt heeft plaatsgevonden zorgt dat er alleen maar voor dat het nog meer impact heeft.

Beeldkwaliteit

De beeldtransfer van Chernobyl is te bekijken in het originele, zij het niet gebruikelijke, 2.00:1 beeldformaat. De serie staat op twee 50GB dubbellaags discs, die bijna in z’n geheel zijn beschreven. Het beeld heeft een resolutie van 1080/24p en voor de encodering is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC-videocodering. Net als voor het verhaal heeft men voor het beeld niet gekozen voor uitbundigheid, maar voor een natuurlijke weergave van de werkelijkheid. Met minimale belichting in donkere scènes of juist een lichte overbelichting in zonrijke scènes bijvoorbeeld. Details vallen daardoor soms weg en in donkere scènes is het beeld soms wat smoezelig. Ook het kleurgebruik is niet uitbundig met vooral tinten blauw, grijs en groen. Alles is tot in de puntjes uitgedacht door cameraman Jakob Ihre en regisseur Johan Renck en dat komt hier zeer goed over op Blu-ray Disc. Daarom is een hoge score ook terecht.

Geluidskwaliteit

Er staan acht geluidstracks op de Blu-ray Disc van Chernobyl, maar er is maar een lossless geluidstrack en dat is een Engelstalige DTS HD-Master Audio 5.1-track. Ondanks dat de gebeurtenissen in de voormalige Sovjet-Unie afspelen is er nauwelijks Russisch te horen in de serie. De voertaal is Engels. Het doet in dit geval nauwelijks afbreuk aan de kwaliteit van het drama, al zullen de puristen onder ons het toch jammer vinden. Commercieel gezien is de keuze voor Engels zeker te billijken. Dialoog speelt sowieso een belangrijke rol in de serie. Heel bombastisch is het geluid maar sporadisch, bij de explosie van de reactor bijvoorbeeld. Het grootste deel van het geluid is vrij subtiel, waarbij de surroundkanalen nauwelijks waarneembaar aanwezig zijn. De muziek van Hildur Guðnadóttir is vooral op de achtergrond aanwezig, maar heel bijzonder en zeer doeltreffend. De liefhebber zou eens kunnen nalezen op welke manier de muziek tot stand is gekomen.

Extra's

De Blu-ray Disc-uitgave van Chernobyl bestaat uit twee schijfjes en de keepcase heeft een kartonnen sleeve. De extra’s op deze uitgave zijn in HD-resolutie en bevatten Nederlandse ondertiteling. Ze zijn verdeeld over beide discs.

Inside the Episodes
Beide discs hebben deze feature, waarin per aflevering in het kort de achtergronden worden uiteengezet. Dit geïllustreerd met fragmenten uit de aflevering.

Disc 1

What is Chernobyl? (1½ min)
In het kort leggen de cast en crew uit wat er precies gebeurde tijdens de ramp in Tsjernobyl

Meet the Key Players (6 min)
Jared Harris als Valery Legasov, Stellan Skarsgård als Boris Shcherbina en Emily Watson als Ulana Khomyuk vertellen over hun specifieke karakter. Legasov is voornamelijk op zoek naar een manier om de brand in de reactor te blussen. Shcherbina staat voor het Russische systeem, maar beseft dat de situatie in Tsjernobyl veel erger is dan men zich in Moskou voorstelt. Ulana Khomyuk is een ode aan alle wetenschappers die samenwerkten om uit te zoeken wat er gebeurd was. En dat vooral ook bekend maakten.

Disc 2

Behind the Curtain - Director Johan Renck (1½ min)
Een heel kort item over regisseur Johan Renck, met korte interviewfragmenten en beelden uit de serie.

Script to Screen - The Divers (1½ min)
Wederom heel kort, een blik op een aantal duikers, die door radioactief water naar een pomp binnen in de reactor moeten. De kans dat ze overleven is zo goed als nihil.

Pivotal Moment: The Trial (2 min)
Komt er gerechtigheid? Worden de veroorzakers van de ramp gestraft? Wat speelde er nu precies?

Op 26 april 1986 ontploft een reactor van de kerncentrale bij Tsjernobyl. Een enorme brand en radioactieve wolk zijn het gevolg. Duizenden mensen worden ingezet om de brand te blussen en verdere escalatie van de ramp te voorkomen. Dat onder toeziend oog van kerngeleerde Valery Legasov en afgevaardigde van de ministerraad Boris Shcherbina. Chernobyl is een erg sterke miniserie die nauwgezet en chronologisch de ramp bij Tsjernobyl op aangrijpende wijze in beeld brengt. Extra dramatische elementen zijn weggelaten, de waarheid is al sterk genoeg. De Blu-ray Disc-uitgave heeft een mooie weergave van het originele beeld en een weinig verheffende, maar wel prima klinkende geluidstrack. De extra’s zijn allemaal erg kort en hebben nauwelijks echte inhoud. Met zo’n ramp, die zo veel teweeg heeft gebracht, zou daar toch (veel) meer van te maken moeten zijn geweest.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Bros. Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Godzilla: King of the Monsters (Blu-ray)
• Volgende: Miami Vice (Unrated Director's Edition) (Blu-ray)