Maurizio Pollini – Piano Concertos

De Italiaanse pianist Maurizio Pollini, geboren in 1942, behoort tot één van de grote pianisten van de afgelopen decennia. Al op zijn negende gaf Pollini zijn eerste concert. In 1960 won Pollini het beroemde Chopin pianoconcours in Warschau, Polen. Naast een snel opkomende carrière met optredens op de grote concertpodia over de hele wereld, besefte de nog erg jonge Pollini dat hij nog verder aan zijn spel moest werken. Onderricht kreeg Maurizio Pollini in die periode onder andere van meesterpianist Arturo Benedetti Michelangeli (1920-1995) persoonlijk.
Maurizio Pollini is met name bekend door zijn interpretaties van de werken van Frederyc Chopin, Ludwig van Beethoven en Franz Schubert. Zijn vertolkingen van de Etudes van Chopin en van de pianosonaten van Beethoven behoren tot referentiemateriaal. Maar ook de componisten van de 20e eeuw, en dan met name Arnold Schönberg, Anton Webern en Alban Berg, behoren tot het repertoire van deze virtuoze pianist.

De opnames van Pollini op deze dubbel DVD van Deutsche Grammophon stammen uit het midden van de jaren ’70. In de grote Musikvereinssaal in Wenen speelt de pianist pianoconcerten van Beethoven, Mozart en Brahms.

DVD-1

Beethoven - Pianoconcert nr. 3 (36 min)
Opgenomen in november 1977 in de Grote Zaal van de Wiener Musikverein. Regie: Christopher Nupen

Beethoven - Pianoconcert nr. 5 (39 min)
Opgenomen in mei 1978 in de Grote Zaal van de Wiener Musikverein. Regie: Franz Kabelka

DVD-2

Mozart - Pianoconcert nr. 19 (29 min)
Opgenomen in april 1976 in de Grote Zaal van de Wiener Musikverein. Regie: Hugo Käch

Mozart - Pianoconcert nr. 23 (27 min)
Opgenomen in april 1976 in de Grote Zaal van de Wiener Musikverein. Regie: Hugo Käch

Brahms - Pianoconcert nr. 2 (48 min)
Opgenomen in mei 1976 in de Grote Zaal van de Wiener Musikverein. Regie: Hugo Käch

De pianoconcerten van Beethoven en Mozart volgen een klassieke opbouw en structuur. Deze concerten bestaan allemaal uit drie delen, waarbij het middengedeelte altijd het langzame deel is. Daarnaast is de piano echt het solo-instrument en heeft het orkest vooral een begeleidende functie. Geheel anders is het pianoconcert van Brahms. Hier een structuur van vier delen, waarbij het derde deel het langzame deel is. De rol van het orkest is nu niet alleen maar begeleidend. Brahms laat orkest en piano samenspelen, waarbij de melodielijn regelmatig door beiden wordt overgenomen. In het langzame derde speelt de piano een duo met de cello.

Bij alle concerten speelt Pollini samen met de Wiener Philharmoniker. Bij de pianoconcerten van Beethoven en Mozart wordt het orkest gedirigeerd door de Oostenrijkse dirigent Karl Böhm (1894-1985). Het is bijzonder te zien dat Böhm het orkest met een streng gezicht dirigeert, welhaast zonder emotie en met weinig bewegingen, en toch een mooi spel uit het orkest ontlokt. Vooral de vertolking van de beide Beethoven concerten behoren tot een van de beste uitvoeringen uit zijn carrière. De opname van de twee Mozart pianoconcerten zijn uniek in die zin dat Pollini tot op de dag van vandaag geen Mozart concerten meer heeft opgenomen.
In groot contrast met de directie van Karl Böhm staat de passie van de Italiaanse dirigent Claudio Abbado. Geboren in 1933 in Milaan, staat Abbado met de hier gepresenteerde opname van het tweede pianoconcert van Brahms nog aan het begin van zijn indrukwekkende carrière als dirigent. Abbado dirigeert het orkest met gepassioneerde bewegingen, waarmee hij zijn passie voor het werk op het orkest probeert over te brengen. De uitvoering van het Brahms pianoconcert met Pollini is een zeer fraaie, al liggen de gekozen tempo’s iets aan de hoge kant. Met name het derde langzame gedeelte waarin ook een cello solo instrument is, verliest door dit iets hogere tempo niet aan spanning. Pollini en Abbado brengen met Brahms een zeer fraaie interpretatie en uitvoering van dit mooie pianoconcert ten gehore. Pollini en Abbado hebben de pianoconcerten van Brahms bijna 20 jaar later nogmaals opgenomen met een bijzonder fraaie vertolking van beide werken.

Beeldkwaliteit

De concerten zijn op 35 mm film opgenomen, bedoeld voor televisie en videorelease. De opnames staan op deze DVD in het standaard 1.33:1 full frame beeldformaat. Zoals gebruikelijk bij de klassieke DVD uitgaven van Universal Music, waartoe de klassieke labels Deutsche Grammophon, Philips Classics en Decca behoren, is het beeldsysteem NTSC. Let er dus op dat je installatie NTSC beeld weer kan geven!
De registratie is ongeveer 30 jaar geleden gemaakt. Dit is te zien aan de kleuren en de setting. Alles ademt traditie en degelijkheid uit. Zo ook de regievoering, die rustig is en op gezette momenten inzoomt op de solist, dirigent of specifieke leden van het orkest. Het beeld ziet er goed uit, met goed verzadigde kleuren en een enigszins warme kleurbalans. De scherpte en de detaillering van het beeld zijn beide redelijk goed. Als gevolg van het lager aantal beeldlijnen zie je wel af en toe aliasing. Het beeld is daarbij interlaced, waardoor bij snelle bewegingen sprake van enige onscherpte. In het beeld is constant een lichte beeldruis aanwezig. Het beeld is mooi schoon zonder ongerechtigheden. De beeldkwaliteit van de Mozart en Brahms concerten is iets beter dan van de beide Beethoven concerten. Screenshots 1 & 2 zijn van het Beethoven concert, screenshots 3 & 4 van het Mozart concert en screenshots 5 & 6 van het Brahmsconcert. Elk deel van een concert is een apart chapter, zodat je snel een bepaald concertdeel kunt selecteren. Er is geen ondertiteling aanwezig.

Geluidskwaliteit

Voor het beluisteren van de muziek heb je keuze uit twee mogelijkheden: een ongecomprimeerde PCM stereo track (bitrate 1536 Kb/s) en een full bitrate DTS 5.1 surroundtrack (bitrate 1504 kb/s). Standaard speelt de DVD de LPCM stereo track af.
De PCM stereo track klinkt zeer goed en geeft de concerten in prima stereo weer. De kwaliteit van de PCM stereotrack is vergelijkbaar met de kwaliteit van een CD uitgave. De van origine analoge opnamen klinken fraai gedetailleerd en hebben een goede balans en diepte. Of de opname voor deze release (of eerder) opnieuw digitaal geremasterd is, is niet bekend. De opnamen klinken nagenoeg volledig ruisvrij. Het hoog is fraai gedetailleerd zonder ‘digitale scherpte’, waarbij ook subtiele details goed hoorbaar zijn. In de opname is ook voldoende laag aanwezig voor een mooie rond en genuanceerde klankbeeld.
Zoals gebruikelijk worden de stereo opnames voor de DVD release ook omgezet naar een surroundtrack. De full bitrate DTS 5.1 surroundtrack op deze DVD is via elektronische weg afgeleid van de originele stereo-opname. De door Universal gebruikte techniek staat bekend als AMSI II, ofwel Ambient Surround Imaging, en is een proces van de Emil Berliner Studios. De muziek blijft gewoon het stereokarakter houden, waarbij de nadruk van de muziek dus op de beide frontkanalen blijft. De achterspeakers geven de muziek een subtiele ruimtelijkheid, wat de illusie geeft van weergave van de ambiance van de zaal. Het aanwezige LFE kanaal wordt niet gebruikt. Het laag via de frontspeakers is meer dan voldoende.
De PCM stereo blijft bij beluistering te prefereren, mede door de betere detaillering en daardoor ook betere diepte in het geluid.

Extra's

De 2-DVD set heeft standaard menuschermen zonder achtergrondmuziek. Op beide DVD’s staan enkele extra die van promotionele aard zijn. Hierbij onder andere een discografie overzicht van Pollini en trailers van andere Deutsche Grammophon uitgaven. Tevens een catalogusoverzicht van Unitel en Deutsche Grammophon.

Bij de DVD zit nog een 14 pagina’s tellend boekje met een tracklisting en ‘liner notes’.

De Italiaanse pianist Maurizio Pollini behoort tot één van de grote pianisten van de afgelopen decennia. De opnames van Pollini op deze dubbel DVD van Deutsche Grammophon stammen uit het midden van de jaren ’70. In de grote Musikvereinssaal in Wenen speelt de pianist pianoconcerten van Beethoven, Mozart en Brahms. Bij alle concerten speelt Pollini samen met de Wiener Philharmoniker. De pianoconcerten van Beethoven en Mozart worden gedirigeerd door de Oostenrijkse dirigent Karl Böhm, het Brahms concert door de Italiaanse dirigent Claudio Abbado. Het zijn stuk voor stuk prachtige concertuitvoeringen van een virtuoos pianist.
Het beeld van deze 2-DVD set ademt de sfeer van de jaren ’70 uit en is van goede kwaliteit. Het beeld is in het NTSC beeldsysteem. Het geluid is met een ongecomprimeerde PCM track van zeer goede kwaliteit, waarbij de concerten ook in full bitrate DTS surround te beluisteren zijn.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Universal Music.

Lees meer

• Vorige: Imaginary Heroes (SCE) (DVD)
• Volgende: Fog, The (2005) (DVD)