Jacques Tati Collectie

Recensent:
Ludo Keeris
31-03-2014

Totaalbeoordeling:

8.2
Blu-ray

Jacques Tati Collectie (Blu-ray)
Samenvatting

De filmcollectie van Jacques Tati is verzameld in één box. De zes speelfilms van deze Franse regisseur hebben daarbij extra aandacht gekregen, omdat ze volledig zijn gerestaureerd. Dat begint met Jour de Fête.

Het Franse dorpje St-Sévère maakt zich op voor het jaarlijkse dorpsfeest. Er komt een kermis, de vlaggenmast wordt weer overeind gezet en het café steekt het meubilair in een nieuwe laag verf. Postbode François (Jacques Tati) moet op z’n fiets nog de laatste post rondbrengen. De trage Franse post staat in schril contrast met de supersnelle en moderne Amerikaanse postdienst, waarvan op de kermis een filmpje wordt vertoond. François wordt aangemoedigd om met z’n fiets de post op z’n Amerikaans te gaan bezorgen.

In Les Vacances de Monsieur Hulot gaat monsieur Hulot (Jacques Tati) op vakantie naar zee. Hij verblijft in een hotel vol andere gasten, waarbij Hulot door al zijn vrolijkheid nogal uit de toon valt. Vooral de bediening van het pension ziet zo’n vrolijke gast helemaal niet zitten.

Hulot is in Mon Oncle de broer van mevrouw Arpel (Adrienne Servantie), die getrouwd is met de rijke industrieel Charles Arpel (Jean-Pierre Zola). Het snobistische echtpaar leeft in een supermodern huis met hun zoontje George. Die krijgt veel te weinig aandacht, omdat hun ouders meer bezig zijn met het onderhouden van hun relaties en aanschaffen van nog meer moderne snufjes. Hulot probeert George te vermaken, zeer tegen de zin van Charles Arpel.

Monsieur Hulot komt in Playtime voor een sollicitatie in de moderne en rechtlijnige zakenwereld terecht. Individuen gaan op in de massa en zijn uitwisselbaar met elkaar. Hulot loopt hier verloren in rond. Langzaam begint de wereld te ontdooien en neemt de gezelligheid toe.

In Trafic is Hulot de ontwerper van een kampeerwagen van het Franse bedrijf Altra. Zij wil deze kampeerwagen op de 25e autobeurs in de RAI in Amsterdam introduceren. De reis naar Amsterdam verloopt echter alles behalve vlekkeloos en het is de vraag of de kampeerwagen op tijd in Amsterdam zal arriveren.

Parade is een melancholische ode aan de circuswereld waar in een Zweeds circus, gebouwd in een televisiestudio, een pantomime-spelende presentator (Tati) een brug weet te slaan tussen spektakel en publiek uit alle rangen en standen. Circusartiesten van allerlei pluimage komen opdraven, zoals een acrobatisch ijshockeyteam en jonglerende schilders.

Commentaar

De in 1982 overleden Franse regisseur Jacques Tati wordt al op jonge leeftijd gegrepen door theater en film, maar het duurt tot 1935 voordat hij zijn eerste korte film Gai Dimanche kan maken. Daarvoor schreef hij al het scenario van de korte film On Demande une Brut, waarin hij ook de hoofdrol speelde. Door de oorlog werden zijn verdere filmplannen in de ijskast gezet, want hij moest onderduiken. Maar daarna begon zijn carrière pas echt. Met Jour de Fête maakte hij een instant klassieker en het is zijn meest succesvolle film ooit geworden. Dit was een verdere uitwerking van de korte film L'École Des Facteurs uit 1946 waarin postbode François, gespeeld door Tati zelf, de hoofdrol opeist. Je kunt François zien als de voorloper van Monsieur Hulot. Het begin van de maniertjes en gebaartjes, die via Hulot verder werden ontwikkeld, kwamen nu al bovendrijven. Hulot zelf kwam pas in 1953 tijdens Les Vacances de Monsieur Hulot echt tot leven. De man met zijn hoed, wijde regenjas en onvermijdelijke pijp bleef tot aan Trafic uit 1971 het belangrijkste karakter in de films van Tati. Tati – en daarmee ook Monsieur Hulot – was niet van de dialogen, hij beperkte dat tot een minimum. Hij liet de beelden spreken en wist daar een pakkende manier voor te vinden. Lange, statische shots waarin de interactie van de personages kwam. Of van de voorwerpen die op dat moment voorhanden waren. Kijk maar naar de enorme autocrash op een kruispunt in Trafic. Het is een ballet van crashende auto’s, de een gaat nog fraaier in de prak dan de ander.
Tati creëerde een breed oeuvre, maar ondanks zijn lange carrière maakte hij maar zes speelfilms. Een aantal doet qua sfeer een beetje denken aan de films van Bert Haanstra. Het is dan ook niet vreemd dat hij Haanstra en diens vaste cameraman Anton van Munster vraagt om voor de film Trafic de Nederlandse opnames tijdens de opbouw van de autobeurs in de RAI van Amsterdam te maken. De observerende filmstijl van beide regisseurs past uitstekend bij elkaar. Die observerende blik van Tati zien we al terug in zijn eerste films, Jour de Fête en in sterkere mate in Les Vacances de Monsieur Hulot, waar hij op een Haanstra-achtige manier de badgasten bekijkt. Waar Haanstra het in een documentaire-vorm giet, maakt Tati daar een speelfilm van, waar hij met zijn alter ego Monsieur Hulot een middelpunt creëert, waar de rest van de verhalen omheen draait. De scheidslijn tussen documentaire en fictie is in zijn eerste films echter vaak dun. In Mon Oncle en later nog sterker in Playtime, draaide hij de zaken volledig om en koos hij voor strak gesitueerde en bedachte locaties en scènes. Via zijn films zette Tati zich af tegen het modernisme. En toch wist hij ook daar Monsieur Hulot op een natuurlijke manier in te passen. Daarmee bewijst Tati dat hij van alle markten thuis was en een groot talent bezat. Het publiek haakte echter af, want Playtime werd een grote flop. In deze tijd wordt het als een klassieker en meesterwerk gezien.
Toch kun je je niet aan de indruk onttrekken dat de films tegenwoordig behoorlijk knullig overkomen. Niet zozeer vanwege de filmische aanpak, maar meer door de sullige maniertjes van Hulot zelf. Als je de films van Tati, zoals hier via deze uitgave, achter elkaar bekijkt merk je dat de maniertjes van Hulot door de jaren heen wel heel erg gelijk zijn gebleven en dat hij nauwelijks ontwikkeling heeft doorgemaakt. Waar zijn films met de tijd meegingen, deed Hulot zelf dat niet of nauwelijks. Maar dat neemt niet weg dat het bijzonder is dat alle films van Jacques Tati in gerestaureerde vorm in één collectie zijn verzameld. Tel daar nog de uitgebreide extra’s bij op en het zal duidelijk zijn dat deze uitgebreide en leerzame DVD- of BD-uitgave verplichte kost is voor iedere zichzelf respecterende filmliefhebber.

Filmspecs

Medium: Blu-ray
Genre: Drama, Komedie
Regio: B
Jaar: 1949
Speelduur: 549 min
Verpakking: Keepcase in Slipcase
Resolutie: 1920 x 1080p
Beeldverhouding: 1.37:1 niet anamorf
Geluidssporen:
  • DTS-HD MA 1.0 - Frans
  • DTS-HD MA 5.1 - Frans
Ondertiteling: Nederlands
Uitgever: Lumière Classics
EAN: 5425019007911

Extra's

  • Korte films
  • Filmanalyses van Stéphane Goudet
  • Trafic International
  • Tout est Beau
  • Trailer Jour de Fête
  • Jacques Tati; Guest of Tempo TV Show
  • Scènes Becommentarieerd
  • Les Leçons du Professeur Goudet

Techniek en extra's

Beeldkwaliteit

Van de zes films van Jacques Tati zijn er vijf in 1920x1080-resolutie. Parade heeft een resolutie van 1280x720, dus niet Full HD. Voor alle transfers is de MPEG-4 AVC-codering gebruikt. De films zijn allemaal gerestaureerd en dat is bijzonder fraai gedaan. Het beeld van alle films is strak en bevatten nauwelijks enige beschadigingen. Vooral bij Jour de Fête is dat opvallend, want het is een film van bijna zeventig jaar oud. En Les Vacances de Monsieur Hulot heeft diverse hermontages gehad, maar dit heeft nauwelijks invloed op de kwaliteit. Al het knipwerk van Tati heeft de restauratie van deze film wel bemoeilijkt. Deze eerste twee films zijn nog in zwart/wit, de rest is in kleur. Daarbij zijn de kleuren wel wat flets gebleven. Maar vooral Playtime heeft een prachtig mooie transfer gekregen. De enige die iets achterblijft bij de rest is Parade, omdat die film, wegens gebrek aan geld, voor een groot deel op video is opgenomen. Alle films hebben hun oorspronkelijke beeldverhouding behouden. De films van Tati komen nog uit de tijd van voor breedbeeld en zijn dus meestal 1.33:1 of het toen meer gangbare 1.37:1. Alleen Playtime heeft een beeldformaat van 1.85:1. Het hier getoonde eindresultaat geeft aan dat het wel degelijk de moeite waard is om oud materiaal te restaureren voor HD-transfers.

Geluidskwaliteit

Op Parade na hebben alle films van Jacques Tati in deze box een DTS-HD Master Audio 1.0-track. Playtime heeft een DTS-HD MA 5.1-track. De films van Tati hebben over het algemeen een vrij karig geluidsbeeld. Hij liet alleen horen wat voor het verhaal belangrijk was, de rest liet hij weg. Tati had niet veel met dialoog, hij werkte veel liever met geluidseffecten. Monsieur Hulot heeft ook bijna in elke film de minste dialoog van iedereen. Dialoog was voor Tati een soort geluidseffect. In Trafic worden diverse talen door elkaar heen gesproken. De inhoud daarvan is niet zo belangrijk, het gaat er niet om dat men elkaar verstaat, maar om wat voor effect het heeft op de ander. Tati werkte graag met specifieke geluidseffecten, zoals het fietsbelletje in Jour de Fête, of de fontein in Mon Oncle. Dat in ogenschouw nemende zijn de geluidstracks van de films van Tati prima te verteren. Voor de neutrale kijker is het allemaal vrij karig en - letterlijk - monotoon.  Ook de technische beperkingen van geluidsregistratie ten tijde van de opnames speelt parten. Wie de films echter in het juiste tijdsbeeld plaatst is de originele aanpak interessant om te volgen.

Extra's

De Jacques Tati collectie bestaat uit vier discs, waarbij de zes films op de eerste drie staan. Het is even opletten, want de labels op de discs hebben niet de juiste informatie. De titels Trafic en Playtime zijn op de labels verwisseld. De extra’s zijn verdeeld over de verschillende discs, waarbij de vierde disc is gereserveerd voor de korte films van en met Tati. Deze zijn niet gerestaureerd. Alle films zijn wel in HD-resolutie en voorzien van Nederlandse ondertiteling. Het meeste geluid is in DTS-HD Master Audio 1.0-formaat, behalve waar vermeld.

Disc 1

L'Americaine (81 min)
Een analyse van Jour de Fête door filmhistoricus Stéphane Goudet. Het betreft een korte geschiedenis van Jacques Tati en een introductie van het dorp St. Sévère, waar Tati zat ondergedoken tijdens de oorlog. Opnames zijn in kleur. Vaak vertelt Goudet over wat je ook in beeld ziet. Elementen die in latere films terugkomen worden geïntroduceerd.

Trailer Jour de Fête (2½ min)
De trailer van de film, met een intro waarin duidelijk wordt gemaakt dat men genoeg heeft van het geweld van de oorlog, nu is het tijd voor rust. Die vind je in Jour de Fête. De ondertiteling loopt niet gelijk met de teksten in beeld.

Beau Temps, Vent Léger (40 min)
Wederom een analyse van Stéphane Goudet, nu van Les Vacances de Monsieur Hulot. Met unieke amateurbeelden van de opnames. Producent Fred Orain weigerde om François van Jour de Fête door te zetten en zo werd de veel gereserveerdere Hulot geboren. Soms gaat men wel heel ver in de analyse, je vraagt je af of Tati zelf zo diep nagedacht heeft over de betekenis en inhoud van de film.

Disc 2

Tout Comminique (54 min)
Een filmanalyse van Mon Oncle, door Stéphane Goudet. Hij laat de tegenstellingen zien tussen het rijke leven van de familie Arpel en het arme leven op straat, waaronder ook Mr. Hulot valt. Goudet legt ook verbindingen tussen de verschillende films van Tati. Scènes die in Les Vacances zijn gesneuveld, worden wel gebruikt voor Mon Oncle. Ook nu wordt er weer heel veel in de film gelegd waarvan het maar de vraag is of Tati dat ook werkelijk zo bedacht heeft.

Tout est Beau (25 min)
Diverse architecten en deskundigen wordt gevraagd wat hun mening is over de architectuur in Mon Oncle. Iedereen is het er wel over eens; als je dat in het echt zou bouwen zou men je voor gek verklaren.

Trafic International (15 min)
Filmcriticus Jonathan Romney geeft, na een korte inleiding over het oeuvre van Tati, een analyse van de film Trafic, waarin Tati wil aangeven dat mensen veranderen zodra ze achter het stuur gaan zitten.

Disc 3
Alle extra's op deze disc hebben DTS-HD Master Audio 2.0 geluid.

Scènes Becommentarieerd (14 min)
Bij een vijftal scènes uit Playtime geeft Stéphane Goudet commentaar. Hij gaat in op de werking van het geluid en de geluidseffecten, de manier waarop Tati zijn acteurs aanstuurt en hoe Tati de grappen in zijn films introduceert.

Jacques Tati; Guest of Tempo TV Show (26 min)
Het Britse televisieprogramma Tempo neemt een kijkje op de set van Playtime. Tati neemt de kijker mee door het decor, speciaal voor de film gebouwd net buiten Parijs, en vertelt in steenkolen-Engels over het maken van de film.

Like Home (20 min)
Een analyse van Playtime door Stéphane Goudet. Hij gaat in op de opbouw van de film en haalt daarbij de filosofie van Tati aan.

En Piste (28 min)
Stéphane Goudet geeft hier een analyse van de film Parade. Hij vindt deze film, gemaakt voor televisie, juist een aanklacht tegen onpersoonlijke en emotieloze televisie. En daarmee een ode aan het circus. Goudet haalt regelmatig vergelijkingen aan tussen Parade en Playtime of Mon Oncle.

Disc 4

Op deze disc staan alle korte films van en met Jacques Tati, plus een film van en met filmhistoricus Stéphane Goudet.

On Demande Une Brute (1934) (25 min/Zwart-wit)
De eerste film met Jacques Tati, waarin hij als kantoorklerk uiteindelijk in de boksring terecht komt.

Gai Dimanche (1935) (21 min/Zwart-wit)
Twee zwervers in pakken proberen wat geld te verdienen door toeristen rond te leiden door de stad in een oude auto.

Soigné Ton Gauche (1936) (13 min/Zwart-wit)
Boerenknecht Roger (Jacques Tati) neemt z'n klusjes niet zo nauw. Hij is meer geïnteresseerd in een bokser die op het erf oefent. Als al diens sparring partners het afleggen, blijft er nog maar één gegadigde over.

L'École Des Facteurs (1946) (16 min/Zwart-wit)
Een stijloefening voor Jour de Fête, met François als postbode. Dezelfde scènes worden later ook gebruikt in Jour de Fête.

Cours du Soir (1967) (28 min/Kleur)
Monsieur Hulot als docent op een avondschool voor acteurs. Niet iedere student is even getalenteerd.

Dégustation Maison (1976) (14 min/Kleur)
Geregisseerd door Sophie, de dochter van Jacques Tati. De plaatselijke bakker heeft alleen maar mannelijke klanten.  Zou dat komen door de spirituele wijze waarop de bakkersvrouw de gebakjes maakt?

Forza Bastia (1978) (27 min/Kleur)
De voetbalclub Bastia speelt in 1978 de finale van de UEFA Cup tegen PSV. De stad maakt zich op voor de eerste Europacupfinale van een Corsicaanse club, maar de beker gaat later naar Eindhoven. Gefilmd door Jacques Tati, maar in 2002 pas afgemaakt door zijn dochter Sophie. Het geluid is in DTS-HD Master Audio 2.0-formaat.

Les Leçons du Professeur Goudet (33 min)
Tati-kenner Stéphane Goudet vertelt via een aantal instructiefilmpjes over het leven en werk van Jacques Tati. Hij geeft voorbeelden aan de hand van scènes uit de film van Tati en via bekende regisseurs, waaronder Wes Anderson en Michel Gondry. De film is gemaakt in 2009 ter gelegenheid van een grote overzichtstentoonstelling over Tati.

Conclusie

Jacques Tati heeft in zijn carrière een zestal speelfilms en een aantal korte films geregisseerd. Deze films, waarin hijzelf vaak als Monsieur Hulot ook de hoofdrol speelt, zijn in een gerestaureerde versie opnieuw uitgebracht. Naar moderne maatstaven zijn de verhalen een beetje knullig, maar zijn plaats in de filmgeschiedenis is uniek en mag niet genegeerd worden. Zijn collectie films, aangevuld met een aantal korte films, is op de hier besproken Blu-ray Disc-uitgave voorzien van prima beeld en geluid, al heeft het geluid wel last van de technische beperkingen uit de tijd dat het is opgenomen. Aangevuld met een flink aantal interessante en leerzame extra’s is dit het meest complete overzicht dat je van Jacques Tati kunt krijgen.

Laatste reacties

Er zijn nog geen reacties. Geef als eerste een reactie in dit topic!

Alle leeftijden DTS HD Master Audio
DVDBlu-rayStreamingBioscoop
8

Beoordeling allesoverfilm.nl

Film:8
Beeldkwaliteit:8
Geluidskwaliteit:7
Extra's:9
8.4

Beoordeling lezers

# beoordelingen: 5
?

Jouw beoordeling

Log in om deze film te beoordelen.

Extra screenshots