Beck - de Boekverfilmingen

Martin Beck (Gösta Ekman) is inspecteur van de moordbrigade in Stockholm. Samen met zijn vaste partners Lennart Kollberg (Kjell Bergqvist) en Gunvald Larsson (Rolf Lassgård) krijgt hij met diverse moordzaken te maken.

De Brandweerauto die Verdween
Terwijl inspecteur Gunvald Larsson (Rolf Lassgård) op wacht staat, ontploft voor zijn ogen een huis. Een bekende van de politie komt hierbij om het leven. In eerste instantie wordt aan zelfmoord gedacht, maar er blijkt meer aan de hand te zijn. Het spoor loopt naar Kopenhagen en Martin Beck moet alle zeilen bijzetten om de dader achter de tralies te krijgen.

De Vrouw in het Götakanaal
Tijdens baggerwerkzaamheden in het Götakanaal wordt een lijk van een vrouw opgevist. Niemand weet wie ze is en hoe ze in het kanaal terecht is gekomen. Voor Martin Beck wordt het een moeilijke taak om de dader(s) te achterhalen. Pas als blijkt dat er een cruiseboot regelmatig door dit stuk van het kanaal vaart heeft Beck mogelijk een aanknopingspunt.

De Man die Even Wilde Afrekenen
Tijdens een zakendiner wordt zakenman Victor Palmgren vermoord door een man die zomaar het restaurant komt inlopen. Bijna iedere gast heeft de moord gezien, maar bijna niemand kan een nauwkeurige beschrijving van de dader geven. Martin Beck zoekt naar het motief en komt een hoop zaken tegen binnen het bedrijf van Victor Palmgren die het daglicht nauwelijks kunnen verdragen. Palmgrens vrouw gaat twee dagen na de moord al naar bed met de belangrijkste kandidaat voor de leiding van het bedrijf. Heeft zij iets met de moord te maken?

De Politiemoordenaar
Tijdens een uitstapje van een ijshockeyteam wordt de 16-jarige Kasper vergeten bij een wegrestaurant. Hij ontmoet daar het meisje Kai en samen hebben ze plezier op een nabijgelegen gesloten kermis. Daar zien ze een auto stoppen, waar een man en een vrouw uitstappen. Kai en Kasper stelen daarop de auto en rijden weg, niet wetende dat even later de vrouw wordt vermoord. Martin Beck wordt ingeschakeld om de moord op de vrouw te onderzoeken. Al snel is de buurman van de vrouw verdacht. Hij heeft namelijk tien jaar geleden zijn eigen vrouw vermoord.

De Man op het Balkon
In een park in Stockholm wordt een klein meisje op gruwelijke wijze verkracht en vermoord. De enige getuige is een roofovervaller, maar die durft niet naar de politie te gaan. Enkele dagen later wordt een tweede meisje vermoord. Nu is de getuige een 3-jarige peuter, maar die kan de politie niet verder helpen. Martin Beck lijkt voor een onmogelijke taak te staan om de dader op te sporen.

De Terroristen
De rijke zakenman Petrus wordt op gruwelijke wijze vermoord. De boomkweker Hellström wordt al snel als dader gezien, want hij is op de plaats van het delict gezien en hij verdwijnt daarna spoorloos. De vraag is alleen waarom Hellström Petrus heeft vermoord. Dan komen er feiten boven tafel die duidelijk maken dat Hellström en Petrus tien jaar geleden aan een project hebben deelgenomen. Samen met een populaire zanger, die meeloopt met de marathon in Stockholm. Is hij het volgende slachtoffer? Martin Beck moet alle zeilen bijzetten om deze zaak tot een goed einde te brengen.

Het Zweedse schrijversechtpaar Maj Sjöwall en Per Wahlöö schreef tussen 1965 en 1975 een tiental boeken over de Zweedse inspecteur van politie Martin Beck. Het duo had een vrij zwartgallige en negatieve kijk op de Zweedse maatschappij en politie. Tussen 1993 en 1994 werden zes van de boeken verfilmd. De rol van inspecteur Martin Beck werd gespeeld door Gösta Ekman, die een rustige, bedaarde versie van de man speelt. Je moet deze serie niet verwarren met de Zweedse televisie-serie onder dezelfde naam: Beck, met Peter Haber in de hoofdrol. Het gaat wel om dezelfde karakters, maar verder hebben de series weinig met elkaar te maken. De originele serie is boeiender dan de latere versie, wat vooral te wijten is aan de betere karakterontwikkelingen binnen de verhalen. De latere serie is dan ook niet meer naar boeken van Sjöwall en Wahlöö, maar alleen maar gebaseerd op de karakters uit de verhalen. De serie met Gösta Ekman biedt net iets meer kwaliteit en ook na ruim 15 jaar zijn de afleveringen het bekijken nog meer dan waard. Het tempo is wat lager dan dat we gewend zijn, maar Martin Beck is een inspecteur met een scherp observeringsvermogen en niet van de snelle aktie. Hij gaat altijd beheerst te werk, het beukwerk laat hij wel over aan Gunvald Larsson. Die rol wordt gespeeld door Rolf Lassgård, die nu meer bekendheid heeft gekregen door zijn rol als Sebastian Bergman in de politieserie Den Fördömde. Beck krijgt nog extra cachet door de prachtige, sfeervolle muziek van Stefan Nilsson. Vooral het thema rond Martin Beck is weergaloos mooi. Jammer is dat de verfilmingen niet in dezelfde volgorde als de boeken zijn gemaakt. Daardoor is de familiare relatie van Martin Beck wat rommelig. In het eerste deel gaat hij scheiden, terwijl hij in de tweede aflevering nog met zijn vrouw in één huis woont. Er is wel enig verband tussen deze eerste serie rond Martin Beck en de latere versie met Peter Haber. Wie goed kijkt herkend Mikael Persbrandt in een kleine bijrol in één van de afleveringen. Persbrandt speelt de rol van Gunvald Larsson in de latere Beck-reeks.
Wie inmiddels bekend is met uitstekende Zweedse politieseries als Wallander, de Millennium-trilogie, The Killing of Van Veeteren zou ook eens deze eerste serie rond Martin Beck moeten bekijken, want het is nog steeds een van de meest toonaangevende Zweedse politieseries ooit gemaakt.

Beeldkwaliteit

De Boekverfilmingen van Beck staan in 1.66:1 beeldformaat op de DVD's, maar niet anamorf! Daardoor wordt er niet voldoende gebruik gemaakt van het aantal beeldlijnen. En om eerlijk te zijn, eigenlijk is een niet anamorfe transfer niet meer van deze tijd. Maar het is ergens ook wel begrijpelijk. De serie is van de originele uitzendbanden overgezet op DVD. In de tijd dat de serie op TV werd uitgezonden (jaren '90), was breedbeeld nog niet of nauwelijks in gebruik. Daardoor zijn de uitzendbanden nog in 4x3 beeldformaat. Maar dat zorgt er nu voor dat de kwaliteit niet zo geweldig is. Het beeld oogt vrij soft, met weinig detaillering. Het contrast en schaduwdetail zijn matig. Het diepe zwart ontbreekt. Ook dat is een gevolg van het gebruik van de uitzendband, want daarvoor werd altijd een laag-contrast versie van de uitzending gebruikt. De kleuren zijn door de jaren heen wat flets geworden, maar ze ogen nog voldoende verzadigd om huidtinten goed weer te geven. Er is wat posterisatie in de achtergrond zichtbaar en ook zien we af en toe wat edge-enhancement. De ondertiteling staat gelukkig volledig in het filmbeeld, zodat je het beeld op je scherm wel beeldvullend kunt maken. Maar dat maakt het beeld er niet beter of scherper op.

Geluidskwaliteit

Het geluid van Beck - Boekverfilmingen is een Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) track. Het geluid is wat beter dan het beeld, maar ook hier moeten we wat kanttekeningen plaatsen. Het klinkt allemaal wat dunnetjes en gedateerd. Wat het meest in het oog, of beter gezegd: oor, springt is dat het geluid niet echt strak loopt. Dat uit zich nadrukkelijk bij de muziek, die wat jengelt. Vooral de laatste aflevering De Terroristen (ook bekend als Stockholm Marathon) heeft er zoveel last van dat het bijna tenenkrommend is. Dialogen hebben er gelukkig wat minder last van. Die zijn goed verstaanbaar, maar hebben weinig body en klinken wat dof. Met omgevingsgeluiden en muziek heeft men een aardig stereobeeld weten te creëren. Over het algemeen is het dus een aardige geluidstrack, maar weet ook niet echt (meer) te overtuigen.

Extra's

De DVD's hebben alle een menu in 1.78:1 anamorf beeldformaat met een fragment uit de titelmuziek als achtergrondgeluid (DD 2.0). Behalve een aantal promotietrailers van Zweedse politieseries, uitgegeven door Lumière, staan er geen extra's op deze DVD's.

De Zweedse inspecteur van de moordbrigade Martin Beck moet met zijn team diverse moordzaken oplossen. Dat loopt uiteen van zedendelicten tot moord in de relationele sfeer. Zelfs een politieke moord is geen probleem voor Martin Beck. Deze eerste televisieserie rond Martin Beck, gespeeld door Gösta Ekman, is nog steeds de beste. Lumière heeft deze serie uitgegeven als De Boekverfilmingen. De verfilmingen zijn naar de gelijknamige boeken van Sjöwall & Wahlöö. Helaas is het beeld en geluid niet meer van deze tijd. Dat komt door het matige bronmateriaal; de originele uitzendband van de serie. Ook qua extra's valt er weinig tot niets te beleven. Toch is deze serie verplichte kost voor de liefhebber van de Zweedse politieseries, want qua inhoud is het nog steeds geweldig.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Lumière Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Season of the Witch (Blu-ray)
• Volgende: True Grit (2010) (DVD)