Gladiator (10th Anniversary Edition)

Maximus Decimus Meridius (Russell Crowe) is generaal in het Romeinse leger. Na vele jaren van oorlog voeren staat hij op het punt terug naar huis te keren. De keizer, Marcus Aurelius (Richard Harris), heeft echter hele andere plannen met hem. Hij wil namelijk dat de succesvolle generaal zijn plaats op de troon overneemt. Dit tot de senaat in staat is te regeren, zodat het Romeinse rijk weer een republiek kan worden. Voordat Maximus ook maar de tijd heeft om over het aanbod na te denken, wordt de keizer vermoord door zijn zoon Commodus (Joaquin Phoenix). Wanneer hij van zijn vader te horen krijgt dat hij geen keizer wordt, doodt hij zijn vader zonder enige vorm van berouw. Maximus is uiteraard van streek en weigert dan ook trouw te zweren aan Commodus. Maximus wordt ter dood veroordeeld en meegenomen om in de bossen gedood te worden. Hij weet echter te ontsnappen, waarna hij probeert snel terug naar huis te gaan voordat zijn vrouw en kind iets worden aangedaan. Hij komt echter te laat en Maximus wil maar één ding: wraak. Echt ver komt hij niet als hij al snel gevangen genomen wordt door een groep slavenhandelaren. Hij komt terecht bij Proximo (Oliver Reed), die in hem een goede gladiator ziet. Maximus blinkt inderdaad uit in de arena en wanneer keizer Commodus de gladiatorengevechten opnieuw introduceert in Rome, krijgt Maximus de kans om de keizer van dichtbij in de ogen te kijken.

In de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw waren films die zich afspeelden in het oude Rome mateloos populair. Er ontstond zelfs een hele nieuwe naam voor dit soort films, de zogenaamde sandalenfilms. Denk hierbij aan films als Ben-Hur, Spartacus en Quo Vadis. In 2000 besloot regisseur Ridley Scott het genre onder het stof vandaan te halen en Gladiator te maken. De film was een groot succes en wist bij de Oscar uitreikingen vijf gouden beeldjes te veroveren, waaronder die van Beste Film. Alles ademt dan ook klasse uit aan deze productie. Zo weet het verhaal je te pakken en niet meer los te laten tot de eindtitels over het scherm rollen. Het script bevat dan ook alle ingrediënten voor een klassieker. Goed geschreven karakters, spannende scènes en de nodige portie drama en actie. Uiteraard bevat een film over gladiatoren scènes waarin flink gevochten wordt. Deze zijn erg goed gemaakt en bovendien erg bloederig en realistisch. Niet alles schijnt even authentiek te zijn, aangezien diverse websites de nodige fouten rapporteren. De gewone kijker zal dit echter niet opvallen. Voor hen is het dan ook gewoon genieten geblazen. Het oude Rome wordt op een fraaie manier tot leven gewekt. Van kleine details zoals kostuums en huizen, tot complete overzichtshots van de stad zelf. Vooral de scènes in het Colosseum zien er erg mooi uit, met duizenden mensen op de tribunes. Ook de interieurs van onder andere de Senaat en het paleis ademen het leven in het oude Rome uit. Het mag duidelijk zijn dat de makers veel tijd en energie in het uiterlijk van de film gestoken hebben. Naast het goede verhaal en het fraaie uiterlijk zijn ook de optredens van de cast belangrijk. De betrokken acteurs zijn allemaal in topvorm. Russell Crowe speelt de hoofdrol van Generaal Maximus, een rol waarvoor hij verdiend de Oscar voor Beste Acteur mee naar huis mocht nemen. Hij weet perfect alle emoties van zijn karakter over te brengen. Ook de overige acteurs brengen het er goed vanaf. We zien onder andere Joaquin Phoenix in een uitstekende rol als de doortrapte Commodus. Hij zet zijn rol zelfs zo goed neer dat je na het kijken van de film een flinke hekel aan hem hebt. Verder zien we Connie Nielsen voorbijkomen als de zus van Commodus, Richard Harris als Keizer Marcus Aurelius en Oliver Reed in zijn laatste rol als de oud gladiator Proximo. Hij kwam te overlijden tijdens de opnames van de film. Voor enkele scènes moesten de makers uitwijken naar computereffecten om Proximo andermaal op het scherm te toveren. Deze momenten zijn overigens wel erg duidelijk aanwezig, maar het mag gezien worden als een passend eerbetoon dat zijn karakter in de prent aanwezig blijft in plaats van ineens te verdwijnen. Gladiator is inmiddels een film geworden die bij veel mensen op hun lijst staat met favoriete films aller tijden. Vrijwel iedere filmliefhebber zal de prent dan ook wel eens gezien hebben. Als we dan zeggen dat de film verplichte kost is voor elke zelfverklaarde filmfanaat, dan zeggen we waarschijnlijk iets dat al bekend is, maar nog altijd van toepassing is.

Universal heeft Gladiator onlangs ook al op Blu-ray Disc uitgebracht (zie onze recensie hier). Waarom er nu alweer een nieuwe uitgave wordt uitgebracht kun je hieronder bij de beschrijving van het beeld lezen. Daarvoor waren er ook al een 2-disc DVD-uitgave met daarop de bioscoopversie, een Superbit DVD en een 3-disc uitgave waar een verlengde versie van de film op te vinden is. Lees hier onze recensie van de bioscoopversie en hier onze bespreking van de Extended Edition. Op de hier besproken Blu-ray Disc zijn beide versies van de film te vinden. De uitgave wordt geleverd in een fraaie steelbook verpakking en bestaat uit twee schijven.

Beeldkwaliteit

De Blu-ray Disc uitgave heeft het originele 2.35:1 beeldformaat. Het beeld heeft een resolutie van 1080p, dus 1080 beeldlijnen progressief. Het beeld heeft 1920*1080 beeldpunten, dat is vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264 / MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) compressiemethode. De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast.

Er is heel veel te doen geweest over de eerste Blu-ray Disc-uitgave van Gladiator. Zelden werd er zoveel gediscussieerd over het beeld van een BD als bij die eerste uitgave. Het grootste punt van kritiek was de hoge ruisonderdrukking die was toegepast. Maar ook over de onnatuurlijke kleuren en de kunstmatig toegepaste scherptewerking kwamen veel negatieve opmerkingen. Hoewel er volgens Universal weinig mis was met het beeld van die uitgave, heeft men toch op redelijk korte termijn besloten om een nieuwe release op het morrende publiek los te laten. En het resultaat is echt stukken beter geworden! De ruisonderdrukking is nu minimaal, de kleuren tonen veel natuurlijker (en hebben een warmere tint dan voorheen) en het geheel ziet er veel filmischer uit dan bij de eerste uitgave. De beruchte pijlenscène tijdens het gevecht met de Germanen - waarin bij de eerste HD-transfer door de hoge ruisonderdrukking pijlen zomaar in het niets verdwenen - ziet er nu uit zoals hij behoort te zijn. Bij de eerste uitgave verdwenen de pijlen in het niets, nu blijven ze geheel zichtbaar. De scherpte-indruk is op momenten misschien iets minder, omdat er nu geen edge-enhancement meer aanwezig is, maar het ziet er nu wel veel natuurlijker uit. Neem daarbij ook nog een beter contrast en helderheid en het is duidelijk dat we hier met een prachtige transfer te maken hebben. De score is niet maximaal, omdat het zwartniveau niet overal even strak is. Maar dat is slechts een klein puntje van kritiek. Hoogstwaarschijnlijk is dit het maximale dat er uit deze film te halen valt en hier zijn we dik tevreden mee.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk

Geluidskwaliteit

De geluidstrack op deze uitgave van Gladiator is identiek aan de vorige Blu-ray Disc uitgave. De aanwezige DTS-HD Master Audio 5.1 track (24bit/48kHz) is nagenoeg perfect te noemen. De DTS track van de eerste DVD-uitgave was al zeer sterk te noemen, maar het geluid doet er hier nog een schepje bovenop. Vooral op het gebied van detail en dynamiek weet de DTS-HD track iets toe te voegen. De film bevat meer dan genoeg momenten waarbij het geluid alles uit je installatie weet te halen. De actiescènes klinken erg ruimtelijk met goed gebruik van alle kanalen. Bijvoorbeeld de scènes in het Colosseum klinken erg goed, waar je als kijker midden in de film waant. De track is echter niet alleen luid en dynamisch, maar vooral tijdens de rustige momenten weet het geluid zich te onderscheiden van minder gebalanceerde tracks. Veel kleine subtiele geluidjes zijn dan hoorbaar uit alle kanalen. Op deze momenten wordt er veel sfeer en ambiance neergezet. De dialogen klinken mooi helder en zijn goed te volgen. De frontspeakers laten een goede scheiding horen, waarbij geluiden zich natuurlijk voorbewegen over beide kanalen. Het LFE-kanaal weet ook te overtuigen met een goed gedoseerd laag. Overheersen doet het laag nergens, in plaats hiervan ondersteunt de subwoofer goed de actie op het scherm. Een uitstekende track die echt iets toevoegt aan de film. Een flinke verbetering ten opzichte van de DVD’s, met meer sfeer en duidelijk voller en natuurlijker geluid.

Extra's

De extra's op deze 10th Anniversary Edition zijn bijna gelijk aan de eerdere Blu-ray Disc uitgave. De tweede disc is identiek aan de tweede disc uit die eerdere uitgave. De toevoeging op de eerste schijf (en daarmee ook het controlemiddel of je nu de goede disc in handen hebt) is Pocket Blu. De eerste schijf van de uitgave start met een keuzemenu voor de taal. Hierna moet je kiezen voor de verlengde versie van de film of de bioscoopversie. Vervolgens kom je terecht in het hoofdmenu van de gekozen versie, waar alle instellingen te maken en de extra’s te bekijken zijn. Tijdens de film kun je het pop-up menu oproepen, zonder dat de film onderbroken wordt. De extra’s worden weergegeven in de resolutie 480p, met Dolby Digital 2.0 geluid (192 kb/s), tenzij anders aangegeven.

Disc 1

Mijn Scènes
Met deze optie heb je de mogelijkheid om zelf je eigen scènes samen te stellen en te monteren. Door middel van de gekleurde knoppen op je afstandsbediening heb je diverse mogelijkheden om scènes anders te monteren of te selecteren, waarna je ze achter elkaar kunt bekijken.

Audiocommentaar
Beide versies van de film bevatten een apart audiocommentaar. Bij de verlengde versie wordt het commentaar verzorgd door regisseur Ridley Scott en acteur Russell Crowe. Dit commentaar van Crowe is het eerste waaraan hij zijn medewerking heeft verleend. De twee mannen verzorgen een prima commentaartrack. Ze vertellen veel over de film en delen enkele interessante feiten met de luisteraar. Het commentaar bij de bioscoopversie is wederom ingesproken door Ridley Scott, deze keer vergezeld door cameraman John Mathieson en editor Pietro Scalia. Dit commentaar is meer technisch van aard en gaat in op het maken van de film.

Introduction by Ridley Scott (½ min.)
Dit is hetzelfde filmpje dat je te zien krijgt voordat de verlengde versie van de film begint. Hier legt Ridley Scott uit dat deze versie van de film niet de Director's Cut is.

U-Controller
Hier bevinden zich twee aparte extra’s:

De Kennisrollen
Na activering van deze extra zal er tijdens het kijken naar de film onder andere een geschreven trivia track in het beeld verschijnen. De track verschijnt op de plaats van de ondertiteling. Tijdens de film worden hier een reeks interessante en leuke feiten vermeld over het oude Rome en de film. Ook verschijnen er regelmatig links en rechts featurettes in het beeld, die weergegeven worden in een klein scherm in het actieve beeld en de historische aspecten van de film belichten.

Beelden Van De Elyzeese Velden
Bij deze optie zijn ook diverse onderwerpen te selecteren, die echter pas te bekijken zijn op de tweede schijf. Na het selecteren van de onderwerpen onthoudt je speler als het ware wat je geselecteerd hebt. Het nut van deze selectie op de eerste schijf is ons niet helemaal duidelijk, aangezien je het geboden materiaal toch pas kunt bekijken op schijf twee.

BD-Live
Na het selecteren van deze optie in het menu wordt je naar een pagina gebracht waar trailers te bekijken zijn van andere titels op Blu-ray Disc.

Deleted Scenes
Een reeks van dertien verwijderde scènes, die te vinden zijn in het menu van de bioscoopversie. Het betreft hier de scènes die in de film geplaatst worden als je gekozen hebt voor de verlengde versie. Sommige van deze scènes zijn te bekijken met commentaar van Ridley Scott. Het beeld is hier 1080p en het geluid is DTS-HD MA 5.1 (24bit/48kHz).

Pocket Blu
Op de disc staat de uitleg hoe de Pocket Blu application (app) werkt voor de iPod en iPad. De app moet je zelf downloaden via de Apple App Store.

Disc 2

Beelden van de Elyzeese Velden: Themaportaal: Themaportaal
In deze sectie van de extra’s zijn talloze korte filmpjes te bekijken die ingaan op het maken van de film en alles wat daarmee te maken heeft. Het betreft hier ruim 200 verschillende filmpjes, de meeste enkele minuten lang. Het materiaal bestaat onder andere uit alternatieve begin- en eindscènes, interviews met de cast en crew, beelden van achter de schermen en veel meer. Veel zaken zijn ook terug te vinden in de extra’s hieronder, maar er zit ook genoeg uniek materiaal tussen.

Kracht en Eer: De Creatie van de Wereld van Gladiator (196 min.)
Deze extra was ook op de tweede schijf van de Extended Edition DVD te vinden. Deze featurette is verdeeld in verschillende hoofdstukken met elk hun eigen thema. Je hebt als kijker de keuze om de gehele featurette in één keer te bekijken of de verschillende hoofdstukken te selecteren in het daarvoor bestemde menu. De volgende onderwerpen zijn te vinden in deze featurette:

De Schrijvers aan het Woord: Ontwikkeling van het Verhaal (34 min.)
Het verhaal achter de film wordt besproken, verteld wordt welke problemen er waren tijdens de ontwikkeling van het script. Zo was het onderwerp van de film nogal gewaagd en het budget te hoog om een flop te mogen worden. We zien beelden van achter de schermen en interviews met leden van de cast en crew.

Oorlogstuig: Wapens (13 min.)
Zoals de naam al doet vermoeden gaat dit deel over de wapens die in de film gebruikt worden. Er wordt uitgelegd welke wapens er gebruikt werden en we horen hoe moeilijk het was de vele wapens gemaakt te krijgen.

Rijkskleren: Kostuumontwerp (19 min.)
De kledingontwerper van de film, Janty Yates, vertelt over de hoe de kleding in de film tot stand is gekomen. De kleding van elke personage wordt kort besproken en we krijgen te horen hoe moeilijk het is zoveel mensen aan te kleden.

Het Heetst van de Strijd: Prodcuctiedagboeken (66 min.)
Dit onderdeel is misschien wel het meest interessant van allemaal, aangezien we hier krijgen te zien hoe het er aan toe ging tijdens de opnames van de film. Alle moeilijkheden die een filmcrew tegenkomt tijdens de opnames komen hier voorbij en dat zijn er nogal wat. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen tijdens moeilijke omstandigheden zoals een hete woestijn.

Schaduwen en Stof: Verrijzenis van Proximo (25 min.)
Acteur Oliver Reed, die in de film de rol van Proximus vertolkt, kwam tijdens de opnames te overlijden. Hier is te zien hoe zijn optreden in de film bleef, nadat de makers dit probleem hadden opgelost. Dit werd deels gedaan door het gebruik van bodydoubles en deels door het gebruik van special effects.

De Glorie van Rome: Visuele Effecten (20 min.)
Een kijkje in de keuken van de special effects, bijvoorbeeld hoe het oude Rome tot leven werd gewekt met behulp van door de computer gegenereerde effecten en het gebruik van modellen.

Echo's in de Eeuwigheid: Release en Impact (19 min.)
De makers van de film blikken terug op het succes van de film. Naast de interviews met de cast en crew zijn er beelden te zien van de Oscaruitreiking.

Beeld en Ontwerp
Met de volgende vervolgkeuzen:

Productieontwerp (10 min.)
Dit onderdeel bestaat uit twee delen, in het eerste deel kunnen we zien hoe productieontwerper Arthur Max bij de film betrokken raakte. Ook zien we het werk dat hij hiervoor maakte. Het tweede deel is een galerij met werk van Max voor de film. Denk hierbij aan tekeningen van de set, gebouwen en personages.

Storyboards Maken
Bij vrijwel elke film worden storyboards gebruikt om het verhaal te visualiseren voor de cast en crew, hier kunnen we zien hoe deze tot stand zijn gekomen. Tekenaar Sylvain Despretz gunt ons een blik op zijn werk in een korte featurette (10 min.) en bovendien is er ook nog bij drie scènes een vergelijking te bekijken tussen de storyboards en de uiteindelijke film. Door middel van multiple angles zijn de tekeningen en scènes te vergelijken. Je hebt ook nog de keuze om de vergelijkingen te bekijken met of zonder commentaar van Sylvain Despretz.

Kostuumontwerpgalerie
Hier zijn de kledingontwerpen te bekijken van enkele personages uit de film door op de naam het karakter te klikken.

Fotogalerieën
Hier zijn vele foto's te bekijken van tijdens de opnames en achter schermen. De foto's zijn ingedeeld op plaats van opname.

Wapenhandleiding: Simon Atherton (5 min.)
In deze korte featurette krijgen we te zien welke wapens er in de film gebruikt werden. Sommige hebben echt bestaan, andere zijn verzonnen. Je krijgt in ieder geval een goed beeld hoeveel werk er in het maken van de wapens is gaan zitten.

Opgegeven Sequenties & Deleted Scenes
Dit onderdeel bestaat uit vier delen en laat ons een verwijderde scène zien en enkele ideeën die de film niet gehaald hebben. Als eerste is er een alternatief titelontwerp waarin ontwerper Nick Livesey ons vertelt dat hij een alternatief begin van de film had gemaakt, maar doordat de film te lang werd, werd dit niet gebruikt in de film. Als tweede krijgen we een idee te zien van Ridley Scott waarin Maximus een soort visioen krijgt van de dood van zijn vrouw en kind. Als derde een scène die alleen op papier bestaat en waarvan we de storyboards te zien krijgen. Dit betreft een scène waarin een neushoorn in de arena te zien is. Dit idee werd geschrapt omdat neushoorns moeilijk te trainen zijn. Als laatste zien we een verwijderde scène die de verlengde versie van de film niet gehaald heeft.

De Gouden Archieven
Met de volgende vervolgkeuzen:

Making Of Gladiator (25 min.)
Een typische making of van de film waarin cast en crew ingaan op het maken van de film. Het verhaal en de karakters worden besproken en ook de locaties waar de film is opgenomen. Ook zijn er beelden uit de film te zien.

Gladiator-spelen: Romeinse Slachtpartij (50 min.)
Zoals de titel al doet vermoeden hebben we hier te maken met een documentaire die ingaat op het fenomeen van gladiatoren. De geschiedenis van deze bloederige vorm van vermaak wordt besproken en vergeleken met moderne sporten. Ook wordt er gekeken naar films waarin deze ‘sport’ te zien was.

Hans Zimmer: De Muziek van Gladiator (20 min.)
Componist Hans Zimmer legt uit hoe hij bij de film betrokken raakte en hoe hij de muziek voor de film schreef. De moeilijkheden die hij tegenkwam zijn onderwerp van discussie en ook de samenwerking met zangeres Lisa Gerard.

Een Avond met Russell Crowe (27 min.)
Na het vertonen van de film tijdens een promotievoorstelling stapt hoofdrolspeler Russell Crowe naar voren om vragen van het publiek te beantwoorden. Hij doet dit op zeer leuke en luchtige wijze. Op deze manier krijgen we een andere kant te zien van de man, die in de pers vaak wordt neergezet als chagrijnig en agressief.

Maximus Onverkort: Tussen twee Opnames in met Russell Crowe (8 min.)
Hier zien we Russell Crowe tussen de opnames van enkele scènes de nodige grappen uithalen met acteurs en leden van de crew.

Mijn Gladiator-dagboek door Spencer Treat Clark
De acteur die Lucius speelt in de film hield een dagboek bij tijdens de opnames, dat hier te vinden is. De extra bestaat uit enkele tekstschermen, waar hier en daar ook enkele foto’s te vinden zijn.

VFX-onderzoek: Germanie en Rome (24 min.)
De makers van enkele special effects gaan dieper in op de totstandkoming van deze scènes. We zien onder andere hoe de openingsveldslag tegen de barbaren gemaakt is en hoe enkele gebouwen en achtergronden gemaakt zijn.

Trailers (2 min.)
Hier zijn de teasertrailer en bioscooptrailer van de film te bekijken.

TV-Commercials (8 min.)
Hier zijn 20 korte trailers gemaakt voor televisie te bekijken.

Gladiator vertelt het verhaal van Maximus, die eens een succesvol generaal was binnen het Romeinse leger, maar na een laffe daad van de zoon van de keizer terechtkomt in de slavernij. Hij wordt ingezet in de arena als gladiator en daar heeft hij veel succes. Wanneer de zoon van de vorige keizer zichzelf kroont stelt hij het Colosseum open voor de gevechten van de gladiatoren. Dit is voor Maximus de kans om zijn wraak te nemen. Op deze 10th Anniversary Edition BD-uitgave zijn zowel de verlengde versie als de bioscoopversie te vinden van deze succesvolle film. De beeldkwaliteit van deze uitgave is stukken beter dan op de eerste Blu-ray Disc uitgave van deze film. Het geluid is nog steeds dik in orde, met een knallende track die erg natuurlijk en gedetailleerd klinkt. Tot slot zijn er veel extra’s aanwezig, die de kijker enkele uren zoet houden, maar ten opzichte van de vorige editie is er slechts één kleine toevoeging. Dat neemt niet weg dat alleen al vanwege het veel betere beeld een upgrade wordt aanbevolen.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Eigen Collectie.

Lees meer

• Vorige: Top Secret - History of Espionage, The (DVD)
• Volgende: Bad Lieutenant, The: Port of Call - New Orleans (Blu-ray)