Departures / Okuribito

Daigo Kaboyashi (Masahiro Motoki) is cellist in een orkest in Tokio. Hij heeft net een nieuwe cello gekocht en is zeer trots op zijn positie. Op een dag deelt de orkesteigenaar mee dat het orkest wegens geldgebrek wordt opgeheven. Daigo is ten einde raad. Hij besluit zijn cello te verkopen en met zijn vrouw Mika (Ryoko Hirosue) naar zijn geboorteplaats Yamagata terug te gaan. Zijn moeder heeft hem daar een huis nagelaten. Hij solliciteert voor een baan als reisleider, maar eenmaal op gesprek blijkt al snel dat dit niet helemaal klopt. Hij moet samen met zijn baas Ikuei Sasaki (Tsutomu Yamazaki) pas overleden mensen verzorgen en klaarmaken voor hun laatste reis. Ondanks zijn eerste weerzin en het lage aanzien dat een baan als dit in Japan met zich meebrengt zet hij door en hij blijkt een natuurtalent.

Departures (originele titel: Okuribito) is gebaseerd op het boek The Coffinman: The Journal of a Buddhist Mortician van Aoki Shinmon. Masahiro Motoki, die de hoofdrol speelt in deze film, had het boek gelezen en was zo onder de indruk dat hij dit verhaal graag wilde verfilmen. Regisseur Yojiro Takita en schrijver Kundo Koyama hebben van het boek een prachtig script weten te maken. Op aandringen van Motoki, die eerst een popster was in Japan en nu acteur, hebben ze een belangrijke wijziging aangebracht; de muziek. In het orginele verhaal is de hoofdrolspeler geen cellist. Deze toevoeging geeft het verhaal een bijna poëtische inslag mee. Componist Joe Hisashi, die ook de muziek heeft gemaakt voor onder meer Spirited Away en Princess Mononoke, heeft prachtig werk afgeleverd. Hij heeft stukken uit Beethoven’s 9e symfonie, Bach’s Ave Maria en Brahms’ Wiegenlied verwerkt tot een eigen compositie die de film prachtig ondersteunt. Maar ondanks de prachtige muziek gaat het verhaal over een typisch Japanse cultuur: de cultuur van het inpakken. In Japan is dat verworden tot een kunst. Van de chauffeurs met witte handschoenen, ingepakte hoofdsteunen in auto’s tot en met de dood. Daigo solliciteert namelijk, zonder dat hij dat door heeft, voor de functie van nokanshi, letterlijk vertaald: meester van het plaatsen in begrafeniskist. Een tussenfiguur tussen de overledene en de begrafenisondernemer. In Japan is het de cultuur om een dode in het bijzijn van zijn familie te wassen en te verfraaien. Dat wil zeggen; aankleden in een prachtige kimono en opgemaakt, zodat de dode zo waardig en mooi mogelijk afscheid kan nemen van dit leven en als voorbereiding op het volgende leven. En dit alles moet zo zorgvuldig en snel mogelijk gebeuren, zonder dat er bijvoorbeeld iets van blote huid te zien is voor de aanwezige familieleden. Het gebeurt met hele elegante bewegingen, heel geordend en kan een positieve bijdrage leveren aan de rouwverwerking. Departures brengt dit hele proces erg mooi in beeld. Het wordt ook al snel duidelijk dat er in Japan wordt neergekeken op dit soort werk, het wordt als onrein ervaren om in aanraking te komen met de dood. Maar tegelijk zie je de helende werking die van dit werk uitgaat voor de nabestaanden. En langzaam maar zeker wordt Daigo ook bevangen door dit werk waar hij heel goed in blijkt te zijn. Maar dat is een moeilijke keuze voor hem omdat zijn werk een vervreemding teweeg brengt tussen hem en zijn vrouw. Motoki speelt de rol van Daigo zeer overtuigend. Alle acteurs zetten een mooie rol neer, vooral ook de baas van Daigo, gespeeld door Tsutomu Yamazaki. Hirosue als Daigo’s vrouw Mika is soms een beetje te plat, maar misschien heeft dat ook met de rol van de vrouw te maken in de Japanse cultuur. Het fantastische camerawerk van Takeshi Hamada, met prachtige natuurbeelden van bergen, vogelvluchten en andere dieren geeft de film nog een extra dimensie. Enige minpunt is misschien dat al deze gebruikte symbolen uit de natuur niet verder worden uitgelegd. In de religie van Japan, Shinto, staan deze symbolen namelijk voor belangrijke inzichten in de cyclus van leven en dood. Wij westerlingen kennen deze symbolen niet in ons dagelijks leven. Maar ondanks dat gemis is dit een film waar je even stil van wordt en waar de dood ineens minder afschrikwekkend lijkt. Dat een film, ondanks de bij ons niet zo bekend zijnde symboliek, toch succesvol kan zijn bewijst Departures door de vele prijzen die het won, waaronder de Oscar voor beste buitenlandse film.

Beeldkwaliteit

Deze op 35mm opgenomen film heeft een redelijke transfer naar DVD gekregen. Het beeld ziet er wel heel filmisch uit, maar niet alles is even goed aan deze in 1.85:1 anamorf beeldformaat gepresenteerde film. Vooral de scherpte laat te wensen over. De gehele film door heeft het beeld een softe indruk. Dat heeft dan ook weer z'n invloed op de detaillering, die over het algemeen vrij mager is. Vooral in de donkere delen zien we nauwelijks nog enig detail. Er is wat lichte filmgrain aanwezig, maar dat is geen storende factor. Storender is de soms aanwezige edge-enhancement. De kleuren zien er wat bleek uit. Felle kleuren zijn achterwege gelaten en dat geeft het geheel wel een wat grauwe aanblik. Dit is echter een bewuste keuze geweest van de makers en wordt niet als negatief ervaren. De film is onderverdeeld in de voor A-Film gebruikelijke 12 hoofdstukken.

Geluidskwaliteit

Op de DVD staat een Dolby Digital 5.1 (448 kb/s) geluidstrack in de originele Japanse taal. Daarnaast is er ook nog een Franstalige DD 5.1 track aanwezig, maar die laten we hier voor het gemak buiten beschouwing. We treffen hier een ingetogen, maar wel mooie geluidstrack aan. Het is ook niet de film om stevig van leer te gaan wat betreft geluid, al wordt er bij het concert in het begin van de film aardig uitgepakt. De dialogen klinken heel natuurlijk en warm en komen voornamelijk uit het centerkanaal, al is er lichte overspraak naar de frontkanalen. De surroundkanalen ondersteunen het geluid bij buitenscènes met lichte atmosfeergeluiden. Bij binnenscènes zijn deze niet aanwezig. De muziek van Joe Hisashi is uitermate sfeervol en weet precies de juiste toon te zetten die bij de film past.

Extra's

De film heeft statische menuschermen in 1.78:1 beeldformaat met fragmenten uit de filmmuziek van Joe Hisashi als achtergrondgeluid.

Trailer (2 min)
De bioscooptrailer van de film in 1.85:1 anamorf beeldformaat. De trailer heeft zowel Nederlandse als Franse ondertiteling (zoals we ze vaak in de Belgische bioscopen zien), die niet uitschakelbaar is.

Daigo Koayashi verliest zijn baan als cellist als het orkest waarin hij speelt wordt opgeheven. Hij besluit met zijn vrouw Miko naar zijn geboortedorp terug te gaan en vindt daar werk als nokanshi, een soort begrafenisondernemer. Ondanks het slechte imago van dit beroep is Daigo zeer onder de indruk van het werk en hij blijkt er heel goed in te zijn. Het Oscarwinnende Departures is een prachtige film over een belangrijk stuk Japanse cultuur. Met prachtige muziek en cameravoering is het een lust voor oog en oor en het werk van een nokanshi blijkt een kunst op zich. De beeld- en geluidskwaliteit van de DVD zijn goed, zonder specifiek uit te blinken. Bij beeld valt er wel wat aan te merken, maar het haalt nog altijd een ruime voldoende. Als extra is er alleen een trailer beschikbaar.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door A-Film Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Apocalypse - World War II (Blu-ray)
• Volgende: Storm, De (DVD)