Tora! Tora! Tora!

In 1941 is de Tweede Wereldoorlog in volle gang in Europa. Amerika en Japan zijn nog niet bij deze oorlog betrokken, maar leven niet op goede voet met elkaar. De bezetting van enkele delen van Azië door Japan en het pact dat het land sloot met Duitsland waren enkele redenen van deze gespannen verhouding. Via diplomatieke weg proberen beide landen tot een oplossing te komen. Wat de Amerikanen echter niet weten is dat de Japanse marine klaar staat om aan te vallen. Als locatie is gekozen voor Pearl Harbor, de Amerikaanse marinebasis bij Hawaï. Op 7 december 1941 was de aanval een feit. Japanse vliegtuigen vielen de basis aan, waarbij vele schepen beschadigd raakten. Amerika was nu officieel in oorlog met Japan.

Tora! Tora! Tora! vertelt het waargebeurde verhaal van de Japanse aanval op Pearl Harbor, de Amerikaanse marinebasis bij het eiland Oahu van Hawaï. De verfilming kan gerust bijzonder genoemd worden, aangezien het verhaal vanuit zowel Amerikaans als Japans oogpunt verteld wordt. Bij het maken van de prent waren Amerikaanse en Japanse filmmakers betrokken. Zo werden de scènes waarin de Japanse kant van het verhaal belicht wordt, geschoten door regisseurs uit dat land, namelijk Kinji Fukasaku en Toshio Masuda. In eerste instantie werkte de legendarische regisseur Akira Kurosawa mee aan de prent, maar hij werd na drie weken alweer ontslagen. De Amerikaanse kant het verhaal wordt verteld door Richard Fleischer. Het resultaat is een film die vol zit met mooie plaatjes en waarbij alles wat fout en goed ging aan beide kanten naar voren komt. De makers doen angstvallig hun best geen kant te kiezen. Het verhaal wordt bijna op een documentaireachtige manier verteld. Hierdoor ontbreekt een beetje de spanning om van deze film een echte klassieker te maken. Normaal gesproken is er altijd een kant waarmee de kijker zich kan identificeren, maar hier is dat wat lastiger. Ook het tempo ligt soms wat laag. Iets waar de makers wel goed in geslaagd zijn is het laten zien wat er die dag allemaal gebeurde. Ook het ronduit falen van de Amerikanen komt naar voren, iets dat minder goed lukte bij het recente Pearl Harbor van regisseur Michael Bay. Het mag namelijk inmiddels bekend zijn dat de Amerikanen nauwelijks voorbereid waren op de aanval. Ook werd er fout op fout gestapeld waardoor de Japanners eigenlijk ongestoord hun gang konden gaan. Dit alles is zeker interessant om te zien, aangezien dit buiten de normale gang van zaken ligt van filmmaatschappijen in Hollywood. Het mag gerust gedurfd genoemd worden dat de makers de Japanners neerzetten als een efficiënte en goed geoliede machine en de Amerikanen als de verliezers en blunderaars van de dag. Het gebruik van verschillende regisseurs zorgt ervoor dat de film een beetje twee gezichten kent. De regisseurs hebben duidelijk verschillende stijlen waardoor de film niet als één mooi geheel gezien kan worden. Ook is er nauwelijks sprake van karakterontwikkeling. De film is dus vooral geschikt voor mensen die geïnteresseerd zijn in wat er zich die dag allemaal afspeelde. Hiervoor voldoet het allemaal prima. De makers weten een goed beeld te geven van de gebeurtenissen, waarbij alles vrij authentiek overkomt. Er wordt gebruik gemaakt van allerlei origineel materiaal, zoals vliegtuigen en kleding. Alleen de Japanse vliegtuigen zijn niet origineel, deze zijn nagemaakt omdat er geen vliegtuigen te vinden waren. De actiescènes zijn verder prima in beeld gebracht. Ze laten goed zien welke chaos er op de basis heerste en welke vernietiging de Japanners veroorzaakt hebben. De film stamt uit 1970, daardoor doen sommige effecten wat gedateerd aan. Het is in sommige scènes vrij duidelijk dat de makers gebruik hebben gemaakt van modellen.
Tora! Tora! Tora! kan gezien worden als een nauwkeurig verslag van de gebeurtenissen op 7 december 1941. Op het gebied van spanning en verhaal schiet de film een beetje tekort, maar de manier waarop alles in beeld is gebracht maakt een hoop goed.

Tora! Tora! Tora! werd al eerder op DVD uitgebracht. Nu is de film verschijnen in High Definition op Blu-ray Disc. Hieronder volgt de bespreking van de BD-uitgave. Deze uitgave bevat twee versies van de film, de originele bioscoopversie en de Japanse Extended Version. De laatste versie duurt ongeveer drie minuten langer, echt grote verschillen zijn ons niet opgevallen.

Beeldkwaliteit

De Blu-ray Disc heeft de oorspronkelijke beeldverhouding van 2.35:1. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie, dus 1080 beeldlijnen progressief. Het beeld heeft 1920*1080 beeldpunten, dat is vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering. De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264/MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) coderingsmethode.

Voor een film van bijna 30 jaar oud laat de Blu-ray Disc van Tora! Tora! Tora! een heel behoorlijk beeld zien. Het beeld laat voor een oude film aardig wat detail zien, met een diepte die voldoende genoemd kan worden. De scherpte varieert, maar veel is toe te schrijven aan de manier van filmen. Op het eerste oog lijkt het beeld mooi schoon. Bij nadere bestudering blijkt de transfer op sommige momenten aardig wat filmgrain te bevatten. Zoals wel vaker bij oudere films op Blu-ray Disc is ook hier gebruik gemaakt van ruisonderdrukking. Echter niet in die mate dat al het detail uitgepoetst werd. In sommige scènes is het echter wel zichtbaar. De kleuren ogen mooi fel en goed verzadigd. Vooral het rood van de Japanse vlaggen laat een uitstekende verzadiging zien. Echt felle kleuren komen verder niet voorbij. Een ander pluspunt van deze transfer is het uitstekende contrast. Ook het schaduwdetail is ruim voldoende, evenals het zwartniveau. Naast de grain zien we soms wat lichte edge enhancement de kop opsteken.

De High Definition screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom geen exacte weergave van de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk.

Geluidskwaliteit

De originele soundtrack staat in DTS-HD Master Audio 5.1 formaat (24bit/48kHz) op de uitgave. In de film wordt zowel Engels als Japans gesproken. De track richt zich voornamelijk op de voorste kanalen. Het gebruik van de achterkanalen is vrij schaars te noemen. Te schaars zelfs om van een echt ruimtelijk geluid te spreken. Soms zijn er wat vallende bommen te horen of langs vliegende vliegtuigen, maar daar blijft het helaas bij. De dialogen komen uitsluitend uit de centerspeaker. Deze zijn goed te volgen, maar klinken over het algemeen wat dof. Qua detail weet de track dan ook niet echt te overtuigen. Dit gaat ook op voor de geluiden uit de frontspeakers. Op sommige momenten is hier wat scheiding tussen de kanalen te horen, maar over het algemeen komen de geluiden vrij mono over. Het LFE-kanaal ondersteunt de actie op het scherm met een diep laag. De hoeveelheid is voldoende, waardoor het geluid toch nog wat indruk weet te maken tijdens de actiescènes. Een nipte voldoende voor deze track.

Extra's

Na het opstarten van de schijf kom je terecht in een menu waar een keuze moet maken tussen de originele bioscoopversie of de verlengde versie. Hierna wordt het hoofdmenu weergegeven, waar alle instellingen te maken zijn en de extra’s te selecteren zijn. Tijdens het afspelen van de film is er een pop-up menu op te roepen dat over het actieve beeld wordt weergegeven, zonder de film te onderbreken.
Alle aanwezige extra’s hebben 480p beeld en Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) geluid.

Audiocommentaar
Het commentaar tijdens de film wordt geleverd door Japans filmhistoricus Stuart Galbraith IV en regisseur Richard Fleischer. Galbraith fungeert als het ware als interviewer van Fleischer, die kalm antwoord geeft op alle vragen. Het maken van de film komt uiteraard ter sprake en dan in bijzonder het gebruik van twee productieteams, het Amerikaanse en Japanse. Ook de korte betrokkenheid van Akira Kurosawa komt ter sprake. Een vrij informatief commentaar dat zeker aantrekkelijk is voor fans van de film.

Day of Infamy (20 min.)
Een documentaire die ingaat op die fatale dag in 1941. We zien historische beelden voorbij komen en tevens komen experts aan het woord over de aanval van de Japanners.

History vs. Hollywood - Tora! Tora! Tora!: A Giant Awakes (90 min.)
Een uitgebreide documentaire die ingaat op het maken van de film en de verschillen en overeenkomsten met de werkelijkheid. Het wordt al snel duidelijk dat we hier te maken hebben met een vrij authentieke verfilming. Erg interessant om te zien.

AMC Backstory: Tora! Tora! Tora! (22 min.)
Een aflevering van de show Backstory van de Amerikaanse zender AMC (American Movie Classics). Mensen uit de filmwereld gaan in op het maken van de film en welke impact deze had op de filmwereld.

Behind the Scenes Gallery
Een fotogalerie van beelden die achter de schermen genomen zijn tijdens de opnames.

Production Gallery
Wederom een reeks foto’s maar nu van de cast en beelden uit de film.

Fox Movietone News (39 min.)
10 afleveringen uit dit oude nieuwsprogramma, die uiteraard allemaal gaan over de aanval op Pearl Harbor.

Theatrical Trailer (3 min.)
De originele bioscooptrailer van de film.

Tora! Tora! Tora! vertelt het verhaal van de Japanse aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941. Op bijna documentaireachtige wijze vertelt de film alles wat er die dag gebeurde en vooraf ging aan de aanval. De prent laat zowel de Amerikaanse als de Japanse kant zien, iets dat vrij uniek is in de filmwereld. Het verhaal mist net dat beetje spanning dat de film een klassieker had kunnen maken. Maar als document van wat er die dag gebeurde voldoet het geheel prima. Deze Blu-ray Disc uitgave heeft een beeldkwaliteit die voldoende is voor een film van deze leeftijd. Het geluid scoort een nipte voldoende, hier had meer ingezeten. Er zijn enkele interessante extra’s aanwezig die ingaan op de gebeurtenissen van die dag.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Ted Nugent: Motor City Mayhem (Blu-ray)
• Volgende: Away We Go (DVD)