Planet of the Apes Boxset

De hier besproken boxset bevat de volgende vijf films:

Planet of the Apes (1968, 112 min): Astronaut Taylor (Charlton Heston) belandt na een crash met zijn ruimteschip op een afgelegen planeet. Op deze planeet regeren echter de apen over de mensen, waarbij mensen gebruikt worden voor experimenten en sport. Al snel bevindt Taylor zich in dezelfde situatie en ligt zijn leven in de handen van twee sympathieke chimpansees, de wetenschappers Dr. Zira (Kim Hunter) en Cornelius (Roddy McDowall).

Beneath the Planet of the Apes (1970, 95 min): Een reddingsoperatie gaat op zoek naar astronaut Taylor (Charlton Heston), die op mysterieuze wijze verdwenen is. De operatie, onder leiding van Brent (James Franciscus), stort echter neer op dezelfde apenplaneet waar eerder Taylor belandde. Samen met Nova (Linda Harrison), een vrouw die bekend is met Taylor, trekt Brent de gevaarlijke Verboden Zone in om Taylor te zoeken.

Escape from the Planet of the Apes (1972, 98 min): Het is begin jaren ’70 als een Amerikaans ruimteveer in de oceaan belandt. De drie overlevende astronauten worden aan wal geleid, maar de verrassing is groot als blijkt dat het pratende chimpansees zijn! Deze apen, Zira (Kim Hunter), Milo (Sal Mineo) en Cornelius (Roddy McDowall), komen uit de toekomst en worden als ware helden ontvangen. Maar dan ontstaat er van hogere hand weerstand tegen hun verschijning.

Conquest of the Planet of the Apes (1973, 87 min): In het Amerika van 1991 is het, na een plaag die alle honden en katten doodde, de gewoonste zaak van de wereld om een aap als huisdier te hebben. Gaandeweg is de rol van de apen echter veranderd van huisdier naar slaaf. Er is maar één aap die daar verandering in kan brengen, namelijk Ceasar (Roddy McDowall). Deze heeft het vermogen om te spreken geërfd, en kan dus met zowel apen als mensen praten. Een revolutie lijkt onvermijdelijk.

Battle for the Planet of the Apes (1974, 86 min): Enkele jaren na de apen-opstand, geleid door Caesar (Roddy McDowall), heeft een oorlog het grootste deel van de mensheid uitgeroeid. Na de oorlog heeft de apengemeenschap zich in vrede ontwikkeld. Mensen zijn weliswaar slaven, maar worden goed behandeld. Generaal Aldo (Claude Akins), een gorilla, heeft echter een hekel aan mensen. Als vervolgens een groep mensen besluit om het dorp van de apen aan te vallen, heeft Aldo het perfecte excuus om het gezag van Caesar omver te werpen.

In Planet of the Apes (PotA) uit 1968 belandt een astronaut, gespeeld door de in april 2008 overleden Charlon Heston, door een ongeluk op een vreemde planeet. Deze blijkt geregeerd te worden door sprekende apen, die heer en meester zijn over de tot slavernij verdoemde mensheid. Met deze productie, gebaseerd op een verhaal van schrijver Pierre Boulle, werd het startschot gegeven voor een populaire reeks films. Hoe populair blijkt wel uit de gigantische stroom merchandising die op gang kwam: van action-figures en apenmaskers tot bouwpakketten en legpuzzels. Het succes blijkt ook uit de bioscoopopbrengsten, want Planet of the Apes bracht meer dan 26 miljoen dollar op. Niet slecht voor een film die nog geen 6 miljoen kostte. En dus is het niet vreemd dat de reeks pas vier vervolgen later, in 1973, zou worden afgesloten. Het uitstekende eerste deel wordt door veel mensen terecht als een klassieker beschouwd, in tegenstelling tot de vele vervolgen. Die kunnen helaas geen van allen tippen aan de eerste film, wat mede te wijten is aan het bij ieder volgend deel teruggeschroefde budget. Verhalenderwijs vormen de eerste twee delen, die zich volledig in de toekomst afspelen op de Apenplaneet, in principe een afgerond geheel. Met behulp van een aardige kunstgreep wist men echter de gebeurtenissen te verplaatsen naar de aarde in de huidige tijd, waardoor de serie uitgebreid kon worden met nog eens drie films. De complete vijfdelige serie vertelt echter wel degelijk één verhaal (al bevatten de films wel enkele tegenstrijdigheden), namelijk over de connectie tussen de Aarde en de Apenplaneet en het lot van beide. Daarbij wordt het geven van maatschappijkritiek niet geschuwd. De Planet of the Apes-reeks heeft, zoals vaak het geval bij series, zijn hoogtepunten en zijn dieptepunten. Voor ons commentaar op de vijf films verwijzen we naar de DVD-recensies van de afzonderlijke delen: Planet of the Apes (1968), Beneath the Planet of the Apes (1970), Escape from the Planet of the Apes (1971), Conquest of the Planet of the Apes (1972) en Battle for the Planet of the Apes (1973). Ook al is niet elk van de vijf films een topper, toch is de totale serie wel degelijk het bekijken waard. Het blijft immers een stukje filmgeschiedenis waar je niet omheen kunt.

Eind 2001 kwam Fox met een DVD-boxset met daarin de vijf Planet of the Apes-films, drie jaar later gevolgd door een Special Edition DVD-uitgave van de eerste film. Onlangs heeft men de reeks opnieuw als boxset uitgebracht. En wel op Blu-ray Disc, waarmee de volledige reeks voor het eerst in hoge definitie bekeken kan worden. Hieronder een bespreking van deze vijf schijfjes tellende set. De eerste film is overigens ook los op BD verkrijgbaar, met dezelfde specificaties als hier beschreven.

Beeldkwaliteit

Het beeld van elk van de vijf films is met de oorspronkelijke beeldverhouding van 2.35:1 op Blu-ray Disc gezet. Het High Definition beeld heeft een resolutie van 1080p, dus 1080 beeldlijnen progressief. Met 1920*1080 beeldpunten is dat vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering. De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. De schijfjes in deze uitgave zijn 50 GB double layer discs. Voor de codering van het beeld is gebruik gemaakt van de H.264 / MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) coderingsmethode.

Het eerste wat opvalt aan de nieuwe HD-transfer van de vijf films is de scherpte. Deze is namelijk dik in orde (een enkel shot daargelaten), zeker als je het vergelijkt met de DVD-uitgaven. Bovendien is het beeld netjes opgepoetst, zodat het nauwelijks storende vuiltjes en beschadigingen bevat. Ook dat is een verbetering ten opzichte van de DVD. Maar er zijn tevens minpuntjes. Bijvoorbeeld het matige schaduwdetail, waar vooral het donkere Conquest of the Planet of the Apes last van heeft. Ook is in alle vijf films wat lichte ruis en minimale edge enhancement te zien, maar deze zaken nemen nooit hinderlijke proporties aan. Hetzelfde geldt voor het feit dat de kleuren een tikje flets zijn, een aanvaardbaar minpuntje gezien de leeftijd. Meestal ziet het beeld er gewoon prima uit, zeker voor films van circa veertig jaar oud. En dus kunnen we spreken van een geslaagde HD-transfer, en een flinke verbetering ten opzichte van het beeld op DVD.

De High Definition screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom geen exacte weergave van de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk. Van elk van de vijf films is een screenshot geplaatst, in logische volgorde.

Geluidskwaliteit

Bij de DVD-box was het eerste deel van de Planet of the Apes-reeks de enige film met een Dolby Digital 5.1-remix. Bij de stap naar Blu-ray Disc heeft echter de gehele reeks deze behandeling gekregen. Elk van de vijf schijfjes heeft namelijk een Engelse track te bieden in DTS HD High Resolution 5.1-formaat (24bit/48kHz, bitrate 3Mb/s). In tegenstelling tot het DTS HD Master Audio formaat is DTS HD HR geen lossless compressiemethode. Maar dat mag de pret niet drukken, want voor oude films klinkt het geluid prima. De nadruk van het spoor ligt bij alle vijf de films op de voorkanalen. Daar komen de dialogen netjes uit het midden, zonder oversturing of andere problemen. De surrounds worden (meestal subtiel) gebruikt voor omgevingsgeluiden, die het geheel op momenten een aangename ruimtelijkheid geven. Aan een scherp randje in het geluid hoor je wel dat dit producties op leeftijd zijn, maar qua strakheid van het laag en detaillering presteren de sporen boven verwachting. Ook positief is de afwezigheid van storende ruis en gekraak. Prima prestaties dus, al zullen puristen wellicht teleurgesteld zijn dat geluid in het oorspronkelijke monoformaat ontbreekt.

Extra's

Na het starten van de disc krijg je, voordat je in het Nederlandstalige hoofdmenu belandt, een korte introductie van de zogenaamde Wetgever, een CG-aap (optioneel geeft hij eveneens een introductie op de film). Vervolgens kom je in het menu, waar een ruime hoeveelheid toevoegingen te vinden is. Veel daarvan zijn helemaal nieuw, maar er zijn ook extra\'s overgenomen van de Special Edition DVD-uitgave van de eerste film. Hieronder behandelen we eerst per disc de nieuwe extra’s, daarna volgen de overgenomen zaken. Alle toevoegingen zijn Nederlands ondertiteld en hebben (tenzij anders vermeld) de HD-resolutie van 1080p.

Disc 1: Planet of the Apes

Een Postbus-51 Spotje van ANSA (6 min): Een fake TV-spotje voor “Project Liberty”, het project van de American National Space Administration waarmee astronaut Taylor richting een ver sterrenstelsel zal reizen. We weten allemaal waar hij in werkelijkheid terecht kwam.

De Evolutie van de Apen (24 min): Deze documentaire richt zich op de periode voordat men groen licht kreeg om het script te verfilmen. Aan bod komen de vertaling van boek naar script en de problemen om een geïnteresseerde studio te vinden.

Impact van de Apen (12 min): Toen PotA in de bioscopen belandde, was de film direct een groot succes. Deze extra belicht de resulterende marketing en merchandising.

Wetenschap van de Apen (39 min): Als je deze optie selecteert, dan krijg je tijdens de film interviews met deskundigen te zien (picture-in-picture) vol wetenschappelijke achtergrondinfo. Deze extra werkt alleen op BD-spelers met Profile 1.1 of hoger. Ook bestaat de mogelijkheid om het materiaal los te bekijken (480i, DD 2.0), zodat mensen met een Profile 1.0-speler niks hoeven te missen.

Achter de Verboden Zone: Een soort bordspel voor 1 speler waarbij je wetenschappelijke vragen moet beantwoorden. Aangezien het speelbord als overlay op het filmbeeld geplaatst wordt, is deze extra is alleen af te spelen op spelers met Profile 1.1 of hoger. Het spel is geheel Nederlandstalig.

Behind the Planet of the Apes (126 min)
Deze uitstekende documentaire (480i, DD 2.0) was al eerder te vinden op zowel de DVD-box als de SE DVD-uitgave van de eerste film. Nieuw voor de BD-uitgave is een optionele interactieve modus. Wat dit inhoudt is dat de documentaire in een (te) klein venster wordt afgespeeld en er aan de zijkant informatieve (Nederlandse) tekst verschijnt. Zie het zesde screenshot. Op het schijfje is tevens een promo voor de documentaire te vinden (480i, DD 2.0).

Galerijen: Slideshows met foto’s, onderverdeeld in de categorieën “Reclame” (½ min), “Lobby Kaarten” (½ min), “Make-up” (1 min), “Schetsen Kostuumontwerpen” (½ min), “Rekwisieten” (½ min) en “Achter de Schermen” (1 min).

Disc 2: Beneath the Planet of the Apes

Apart Nummer uit de Filmmuziek: Wat hiermee bedoeld wordt is dat je, als je deze optie inschakelt, alleen de muziek van Leonard Rosenman hoort tijdens het bekijken van de film. Dus zonder spraak en effecten. Het geluid is in DTS 5.1 formaat (754kb/s).

Van Alpha tot Omega: het Maken van een Sequel (22 min): Een interessante documentaire over het vervolg op PotA, de film die een noodlijdend Fox er weer bovenop moest helpen. Het bleek een flinke uitdaging, en in deze extra hoor je waarom.

Galerijen: Slideshows met foto’s, onderverdeeld in de categorieën “Advertenties” (½ min), “Lobby Kaarten” (1 min) en “Achter de Schermen” (1 min).

Disc 3: Escape from the Planet of the Apes

Apart Nummer uit de Filmmuziek: Na selectie van deze optie krijg je de film te zien met alleen de muziek, in DTS 5.1-formaat (754kb/s). In dit geval is de soundtrack gecomponeerd door Jerry Goldsmith, die ook verantwoordelijk was voor de muziek van het eerste deel.

Het Geheim achter Escape (16 min): Een korte feature over de derde PotA-film. Kenners en betrokkenen praten onder andere over de opzet, structuur en thematiek van het verhaal en het acteerwerk van Kim Hunter.

Galerijen: Slideshows met foto’s, onderverdeeld in de categorieën “Advertenties” (1 min) en “Achter de Schermen” (1 min).

Disc 4: Conquest of the Planet of the Apes

Bioscoopversie/Verlengde Versie
Voordat je in het hoofdmenu komt moet je de keus maken of je de bioscoopversie of de niet eerder uitgebrachte verlengde versie wilt zien. Laatstgenoemde is gewelddadiger dan de versie die in de bioscopen draaide.

Apart Nummer uit de Filmmuziek: In dit geval is de “Music-only”-track (DTS 5.1, 754kb/s) alleen te beluisteren bij de verlengde versie van de film. De muziek is gecomponeerd door Tom Scott.

Rellen en Revoluties: Oog in Oog met de Tijd (21 min): Conquest is overduidelijk de meest duistere film uit de reeks. In deze documentaire praat men o.a. over de parallel met de Amerikaanse rassenproblematiek. Ook het acteerwerk van Roddy McDowall komt aan bod.

Galerijen: Slideshows met foto’s, onderverdeeld in de categorieën “Advertenties” (½ min), “Lobby Kaarten” (½ min) en “Achter de Schermen” (1 min).

Disc 5: Battle for the Planet of the Apes

Apart Nummer uit de Filmmuziek: Ook nu kun je er voor kiezen om de film alleen met muziek (DTS 5.1, 754kb/s) te bekijken. Net als bij het tweede deel is Leonard Rosenman de componist.

Einde van een Epos: de Eindstrijd (17 min): Net als bij de andere delen ook nu een korte documentaire over de totstandkoming. Dit maal komen o.a. het schrijven van het script, de thematiek van de film, de regie en het beperkte budget aan bod.

Verlengde Scènes (46 min): In de bioscoopversie zijn een aantal scènes ietwat ingekort. Hier krijg je de achtereenvolgens de langere versies van deze fragmenten te zien.

Galerijen: Slideshows met foto’s, onderverdeeld in de categorieën “Advertenties” (½ min) en “Achter de Schermen” (2 min).

Onderstaande toevoegingen zijn overgenomen van de SE DVD-uitgave van PotA. Al deze extra’s hebben (indien van toepassing) beeld in standaard 480i-resolutie en DD 2.0-geluid. Ze zijn allemaal Nederlands ondertiteld.

- Commentaar (Disc 1): Van componist Jerry Goldsmith.
- Commentaar (Disc 1): Van make-up artist John Chambers en Roddy McDowall, Natalie Trundy en Kim Hunter.
- Tekstcommentaar (Disc 1): Een trivia-track in de vorm van een ondertitelingspoor.
- Make-up Test (Disc 1, 9 min): De test om de studio te overtuigen.
- Roddy McDowell’s On-Set Footage (Disc 1, 20 min): Een videodagboek van acteur Roddy McDowell.
- Dailies and Outtakes (Disc 1, 20 min): Verschillende takes van diverse scènes uit PotA.
- NATO Presentation (Disc 1, 10 min): Een soort uitgebreide trailer, inclusief afsluitend woord van Heston.
- Featurette (Disc 1, 5 min): Een promofilmpje uit 1968, gericht op het make-up-proces.
- Don Taylor Directs (Disc 3, 8 min): Een blik bij de opnames van het derde deel.
- A Look Behind the Planet of the Apes (Disc 4, 14 min): Een promo waarin vier delen aan bod komen.
- J Lee Thompson Directs (Disc 4, 1 min): Achter de schermen bij het vierde deel.
- Bioscooptrailers (Disc 1 t/m 5): De oorspronkelijke bioscooptrailers.

Ondanks dat niet alle vijf de films even geslaagd zijn, is de Planet of the Apes-reeks wel degelijk het bekijken waard. De reeks was al lange tijd op DVD verkrijgbaar en tevens is er een Special Edition DVD uitgebracht van de eerste film. Maar nu heeft de serie ook de overstap naar HD gemaakt, en wel in een fraaie boxset met daarin vijf Blu-ray Discs. Het HD-beeld oogt strakker, scherper en schoner dan de DVD-versies en vormt daarmee de grootste verbetering. Ook op audiogebied zijn de zaken verbeterd, met als voornaamste pluspunt dat elk van de films nu een nette 5.1-remix heeft gekregen. Qua extra’s komt de eerste film er het best vanaf, al zijn de toevoegingen deels overgenomen van de SE DVD. Bij de vervolgdelen zijn recente documentaires de boeiendste extra’s. Al met al is de BD-versie van de PotA-box een zeer compleet en goed verzorgd geheel en daarmee een aanrader voor de liefhebber!

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Marine, The (Blu-ray)
• Volgende: Stellet Licht (DVD)