Farewell My Concubine

Doordat ze niet meer kan rondkomen wordt Douzi door zijn moeder in een weeshuis ondergebracht. In het weeshuis is een opleiding tot acteur voor de Chinese Opera. Douzi is onder de indruk van de hardwerkende jongen Shitou. Het regime in de school is bikkelhard. Met grote regelmaat krijgen de leerlingen een afstraffing en worden ze op hardhandige wijze duidelijk gemaakt dat ze beter hun best moeten doen. Douzi (Leslie Cheung) en Shitou (Fengyi Zhang) houden vol en jaren later zijn ze gerenommeerde acteurs van de Chinese Opera. Ze treden op met de opera “Farewell, My Concubine”, waar Douzi de concubine speelt en Shitou de koning. Hun succes is groot en de twee trekken continue met elkaar op. Dat verandert als Shitou verliefd wordt op het hoertje Juxian (Gong Li) en met haar trouwt. Shitou ziet niet dat Douzi ook in het echte leven zijn concubine wil zijn en de relatie tussen de twee mannen raakt bekoeld. De Chinese maatschappij is flink aan veranderingen onderhevig en ook de opera heeft daaronder te lijden. Toch blijft het duo ondanks alle persoonlijke en maatschappelijke problemen optreden.

Toen de film Farewell My Concubine van Chen Kaige (The Promise, Together) in juli 1993 in China in première ging werd hij een dag later alweer verboden. De officiële reden was een uitspraak van Kaige, waarin hij zei dat er in China “geen 100% artistieke vrijheid is”. Wat zeker ook een reden voor het verbod zou zijn is het homo gerelateerde onderwerp en het feit dat Kaige suggereert dat de Chinese regering van toen weinig beter zou zijn dat de regering die de Culturele Revolutie uitvoerde. Hoewel het thema homosexualiteit slechts één keer letterlijk wordt aangeroerd in de film, is het wel continue onder de oppervlakte aanwezig. Het was voor Jackie Chan de reden om de rol van Douzi niet aan te nemen. Het zou z’n imago kunnen schaden. In het Westen werd de film wel uitgebracht en niet zonder succes. Het was de eerste Chinese film die een Gouden Palm won op het filmfestival van Cannes. De waardering was groot en dat is nog steeds terecht. Het is een prachtig schouwspel met veel dramatiek, symboliek en emotie. Tevens geeft het een indrukwekkend beeld van de Chinese Opera, die nauwelijks te vergelijken is met de opera zoals wij die kennen. Kaige vertelt het verhaal van twee operasterren, maar ondertussen komt ook de Chinese geschiedenis van het eerste deel van de 20e eeuw aan bod, tot aan het einde van de Culturele Revolutie. Als het verhaal begint zijn de communisten nog niet aan de macht. Aan het einde zijn zij de grote heersers en het leven is er voor een opera-acteur er in al die tijd niet makkelijker op geworden. Tegen deze achtergrond zien we het leven van de twee hoofdrolspelers, die elkaar al kennen vanuit het weeshuis waar ze beiden zijn opgegroeid. Douzi verhuld zijn liefde voor Shitou, die uitbundiger leeft en uiteindelijk zelfs gaat trouwen. Douzi wil dat eigenlijk niet, maar durft zijn eigen liefde voor Shitou niet te uiten. Tegelijkertijd wordt de opera steeds minder populair. Het klassieke theater verdwijnt en de opera wordt steeds meer een propagandamachine. Douzi en Shitou blijven meedoen met de opera, omdat dat het enige is wat ze kunnen en een enorme liefde hebben voor het theater. Dat ze daarmee collaboreren met de vijand vinden ze van ondergeschikt belang.
Kaige heeft een paar prachtige acteurs tot zijn beschikking. Leslie Cheung imponeert nog het meest als de met z’n eigen identiteit worstelende Douzi. Fengyi Zhang weet uitstekend tegenspel te geven en zijn rol van koning in de opera’s is prachtig, al steelt ook Cheung hier de show als concubine. Dit alles wordt getoond in prachtige, kleurrijke beelden met een indrukwekkende aankleding en mooi camerawerk.
Als je een minpunt zou moeten noemen dan is dat het feit dat de film een periode van ruim 50 jaar bespand, maar dat de karakters nauwelijks in leeftijd meegroeien. Maar dat is dan ook eigenlijk het enige minpunt in een verder prachtig schouwspel.

Beeldkwaliteit

De film staat in het originele 1.85:1 formaat anamorf op de DVD. Er zijn lichte beschadigingen aanwezig, maar nergens in die mate dat het storend wordt. De hele film heeft een wollige en softe indruk. Dat komt ten dele door de overstraalde beelden die veelvuldig voorkomen. Dat levert een hoog contrast op, waarbij de detaillering erg minimaal is. Het zwartniveau is over het algemeen wel in orde. De scherpte is vrij matig en met regelmaat wordt er lichte edge-enhancement toegepast. De kleuren zijn goed verzadigd, hoewel soms een kleur erg overheerst. Dat is een bewuste keuze van de filmmakers. De compressie is ingesteld op een waarde van 6Mb/s, maar door het grote verschil in donkere en zeer kleurrijke beelden zou een variabele compressie beter zijn geweest. Nu zijn met enige regelmaat lichte compressiefoutjes waar te nemen. De schijf is van het type DVD-9, dus met laagwisseling. Die is helaas een beetje ongelukkig gekozen, namelijk midden in een muzikaal stuk.
De film heeft slechts 12 hoofdstukken, wat aan de magere kant is voor een film van ruim 2½ uur. De optionele ondertiteling is goed leesbaar en staat op de juiste hoogte in beeld geplaatst. Soms verdwijnen ze wel iets te snel uit beeld.

Geluidskwaliteit

De DVD heeft een Dolby Digital 5.1 (448 kb/s) geluidstrack in de originele Chinese taal. Het betreft hier echter een unwrapped signaal, wat elektronisch gecreëerd is uit het stereosignaal. Alle kanalen hebben hetzelfde geluid, alleen de volumes en de klankkleur verschillen. Uiteindelijk zorgt het 5.1 geluid alleen maar voor extra ruimtelijk effect. Het geluid zelf heeft een beperkt frequentiebereik. Het klinkt muf en bevat nauwelijks lage tonen. Dialogen hebben soms een licht pompend karakter, alsof iemand het dialoogkanaal net even harder zet als er gesproken wordt. Bij harde passages met veel geluid loopt het geheel soms dicht, waardoor er weinig definitie meer overblijft. Het geluid zelf is mooi ingevuld met veel details en mooie atmosfeergeluiden. Jammer alleen dat de klank daarvan te wensen over laat.

Extra's

De DVD heeft een geanimeerd menu in 1.78:1 anamorf beeldformaat en Dolby Digital 2.0 achtergrond geluid. Dat betreft een fragment van een lied dat de weeskinderen zingen in de film. Verder bevat deze DVD geen extra’s.

Douzi en Shitou zijn twee Chinese jongens die opgroeien in een weeshuis waar de kinderen leren voor de Chinese opera. Na veel jaren zijn de twee gerenommeerde operasterren. Hun relatie komt onder druk te staan als Shitou trouwt met de prostituee Juxian.
Farewell My Concubine is een prachtige film met veel dramatiek en symboliek. Regisseur Ken Chaige weet op de juiste manier inhoud te geven aan het verhaal tussen de twee mannen, die erg dicht bij elkaar leven, maar door een onbeantwoorde liefde weer erg ver uit elkaar staan.
Helaas is de technische kwaliteit van de DVD nogal beperkt. Het beeld en geluid zijn matig en extra’s heeft de DVD niet. Jammer, want deze film verdient een goede release en dat is nu niet het geval.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Living Colour Pictures.

Lees meer

• Vorige: Con Air (Blu-ray)
• Volgende: Evan Almighty (DVD)