2001: A Space Odyssey

Recensent:
Arnold van Oostrum
30-12-2007

Totaalbeoordeling:

5.5
Blu-ray

2001: A Space Odyssey (Blu-ray)
Samenvatting

De film begint de eerste 3 minuten met een zwart beeld met alleen muziek. Dan vervolgt de film met het eerste van vier hoofdstukken ‘The Dawn of Man’, waarin we ruim 4 miljoen jaar terug gaan in de tijd. Dit hoofdstuk start met de openingsmuziek van ‘Also sprach Zarathustra’ van Richard Strauss. We zien een troep apen die opeens worden geconfronteerd met een zwarte monoliet. Als de dieren dit voorwerp aanraken, is er een vorm van agressie te zien. Met een bot slaan ze een soortgenoot dood. Een van de apen gooit het bot in de lucht, dit bot verandert heel knap in een ruimteschip, waarmee een overgang wordt gemaakt naar het tweede hoofdstuk. Dit hoofdstuk wordt begeleid door de walsmuziek van ‘An die schöne blaue Donau’ van Johan Strauss. Het is nu 1999, wetenschappers onder leiding van dr. Heywood R. Floyd (William Sylvester) reizen naar de maan, station Clavius, alwaar een monoliet is uitgegraven. Als zij het voorwerp bestuderen horen zij een luide hoge toon, het blijkt een signaal naar Jupiter te zijn.
Dan maken we de overstap naar hoofdstuk 3 ‘Jupiter Mission’. Het is 18 maanden later, het jaar 2001. We zijn aan boord van een groot ruimteschip ‘The Discovery’ dat op weg is naar Jupiter. De bemanning bestaat uit 6 personen. 3 personen zijn in een soort diepe slaap, genaamd ‘hibernation’, 2 personen, dr. David Bowman (Keir Dullea) en dr. Frank Poole (Gary Lockwood) besturen het ruimteschip. De zesde persoon is eigenlijk geen persoon, maar is HAL, een bijzondere en zeer geavanceerde computer (met de zalvende stem van Douglas Rain). Tijdens de reis wordt door HAL een fout ontdekt in één van de circuits. Bij inspectie blijkt niks aan de hand te zijn. Er ontstaat twijfel over de betrouwbaarheid van HAL. Vervolgens doodt HAL bijna alle mensen, maar Bowman lukt het HAL uit te schakelen. Bowman zet de reis naar Jupiter alleen voort.
In het vierde hoofdstuk zijn we op Jupiter, Bowman ontdekt daar het gigantische monoliet. Hij ziet deze monoliet als een deur naar …. Hier ontdekt Bowman de onbekende wereld van de ruimte en is misschien op weg naar onsterfelijkheid.

Commentaar

Over deze film 2001: A Space Odyssey is ontzettend veel geschreven en gesproken. Steven Spielberg zei eens dat dit geen sciencefiction, maar ‘science eventuality’ is. Een visie op een toekomstige wereld geschreven door Kubrick zelf en de Brits sciencefiction schrijver Arthur C. Clarke en gerealiseerd met hulp van voormalig NASA ingenieurs Harry Lang en Frederik Ordway.
Het knappe van deze film is dan ook dat de belangrijkste invulling / interpretatie van de toekomstige wereld van de kijker zelf wordt gevraagd. Kubrick toont ons de ruimte als een plek van totale eenzaamheid. Heel subtiel heeft bijna alles in de film een diepere betekenis. Voorbeeld, de mensen in de film komen over als emotieloze personen, die zich bezig houden met heel onbenullige zaken en heel oppervlakkig met elkaar communiceren. De computer HAL toont juist emoties en een echte belangstelling in de ander. En zo zit de film vol met symboliek en het is juist de afwezigheid van dialoog die ons dwingt hier zelf invulling aan te geven.
In een tijd waarin sciencefiction films de toekomst altijd weergaven in de vorm van boosaardige aliens en een verdorven wereld, was de invulling van Kubrick op z’n zachtst gezegd revolutionair. Al bij de première in 1968 leidde dit tot afwijzende reacties van de critici. Bij deze officiële première liepen dan ook 241 mensen (Kubrick heeft ze zelf geteld) weg, waaronder de boze acteur Rock Hudson die riep "Will someone tell me what the hell this is about?" (kan iemand mij vertellen waar dit in godsnaam over gaat?). Maar het publiek oordeelde anders, die begreep direct dat de film niet bedoeld was om intellectueel te begrijpen, maar om te ondergaan, om te voelen.

Warner heeft 2001: A Space Odyssey opnieuw geremastered in High Definition, waarbij de uitgave verrijkt is met extra’s. Op DVD is de film door Warner opnieuw uitgebracht als een 2-DVD Special Edition uitgave. Tevens is de film nu in High Definition kwaliteit uitgebracht op zowel Blu-ray Disc als HD DVD. In deze recensie bekijken we de kwaliteit van deze Blu-ray Disc uitgave en maken we een vergelijking met de eerdere DVD uitgave uit 2001. Onze recensie van de eerdere DVD uitgave, onderdeel van de Stanley Kubrick Collection kun je hier nog eens teruglezen.

Filmspecs

Medium: Blu-ray
Genre: Science fiction
Regio: B
Jaar: 1968
Speelduur: 148 min
Verpakking: Blu-ray Keep Case
Resolutie: 1920 x 1080p
Beeldverhouding: 2.20:1 HD niet anamorf
Geluidssporen:
  • Dolby Digital 5.1 - Duits
  • Dolby Digital 5.1 - Engels
  • Dolby Digital 5.1 - Frans
  • Dolby Digital 5.1 - Italiaans
  • Dolby Digital 5.1 - Spaans
  • PCM 5.1 - Engels
Ondertiteling: Nederlands, Engels, Frans, En vele andere
Uitgever: Warner Home Entertainment
EAN: 7321931798389

Extra's

  • Bioscooptrailer
  • Vier Featurettes
  • Commentaar van Keir Dullea en Gary Lockwood
  • Channel Four documentaire 2001: Making of a Myth
  • 2001: FX and Early Conceptual Artwork
  • Look: Stanley Kubrick!
  • Audio only interview met Kubrick

Techniek en extra's

Beeldkwaliteit

De film is vastgelegd op 70 mm film met een beeldverhouding van 2.20:1. Met deze beeldverhouding staat de film op de Blu-ray Disc. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie. Dit betekent dat het beeld progessief is opgebouwd uit 1920 * 1080 beeldpunten en dat de beeldsnelheid 24 beelden per seconde is (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat er geen PAL versnelling is toegepast. De speelduur van de film op Blu-ray is 148 minuten tegenover 143 minuten op de PAL DVD uitgave. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van Microsoft’s VC-1 compressiemethode.

Het beeldmateriaal is in 2001 door Kubrick’s assistent Leon Vitali digitaal gerestaureerd en heropgenomen. Op de toenmalige DVD release leidde dit al tot een zeer mooie beeldkwaliteit. En deze Blu-ray Disc heeft een beeld de perfectie benaderd. Het beeld ziet er werkelijk uitstekend uit. Kleuren ogen natuurlijk, helder en goed verzadigd. De scherpte en detaillering van het beeld zijn uitstekend. Evenals het contrast en het zwartniveau, beide zijn ook uitstekend. Het filmbeeld is totaal vrij ongerechtigheden. En dat voor een film die al bijna 40 jaar oud is. Een uitstekend beeld. De film is verdeeld in 32 tracks. De ondertiteling (wit) heeft een klein, goed leesbaar lettertype en staat op goede hoogte netjes geplaatst in het beeld.

Geluidskwaliteit

Bij het geluid heb je keuze uit een Dolby Digital 5.1 surroundtrack (bitrate 640 kb/s) en een ongecomprimeerde PCM 5.1 surroundtrack (24 bit, 48 kHz). De surround soundtrack is afgeleid van de originele 6-track soundtrack, die digitaal gerestaureerd en opnieuw gemixt is. De film heeft weinig dialoog. De dialogen komen voornamelijk uit de centerspeakers, soms uit de frontspeakers, afhankelijk van de positie in het beeld van de spreker. In het begin van de film is er alleen het ‘gekrijs’ van de apen. Dit klinkt soms wat schel en overstuurd. De stem van de computer HAL komt uit alle speakers tegelijk. Belangrijk aan de soundtrack is de gebruikte (klassieke) muziek. Het is muziek van Richard Strauss, Johan Strauss, Gyorgy Ligeti en Aram Khatchaturian. Deze muziek komt mooi open en zeer ruimtelijk uit de speakers. Met de nadruk op de frontspeakers, geven de achterspeaker hier een mooie sfeer aan. Ook hier vind ik wel dat de muziek wat digitaal klinkt, te scherp in het hoog.
Verder in de film de wat typische filmgeluiden die goed uit alle speakers komen. Bijvoorbeeld het ademhalen in de ruimtepakken, alsof je er zelf in zit. Één héél belangrijk aspect van de film wordt bijzonder goed weergegeven. De stilte, absolute (!) stilte. Dan ‘hoor’ je dat de soundtrack volledig vrij is van ruis of andere ongerechtigheden.
Dankzij de afwezigheid van de PAL speedup en de hogere bitrate klinkt de Dolby Digital track nog wat beter dan de al fraaie Dolby Digital track op de DVD release. De ongecomprimeerde PCM 5.1 soundtrack klinkt het fraaist. Vooral bij de klassieke muziek hoor je de meerwaarde van de PCM track.

Extra's

De Blu-ray Disc start automatisch direct met de film. Voor de instellingen, de scènekeuze en de extra’s maakt de Blu-ray Disc gebruik van een pop-up menu. Deze nieuwe Blu-ray Disc biedt dezelfde extra’s als de nieuwe 2-DVD Special Edition van de film. Alle extra’s zijn in NTSC 480i resolutie en voorzien van Nederlandse ondertiteling

Commentary with Keir Dullea and Gary Lockwood
Acteurs Keir Dullea en Gary Lockwood hebben de film voorzien van een informatief en aangenaam te beluisteren commentaar. Geen inhoudelijke discussies over de film, maar wel de eigen ervaringen en anekdotes over het filmen en het werken met Kubrick als regisseur.

2001: The Making of a Myth (43 min)
Een interessante Britse Channel Four documentaire over de productie van de film en over de reacties op de film en de impact die de film heeft gehad op velen.

Standing on the Shoulders of Kubrick: The Legacy of 2001 (21 min)
In deze documentaire wordt gekeken naar de invloed die Kubrick heeft gehad op collega regisseurs, waaronder George Lucas, Steven Spielberg en James Cameron.

Vision of a Future Passed: The Prohecy of 2001 (22 min)
Een featurette waarin bekeken wordt welke technologieën en visies de film voor de toekomst schetste en wat daarvan waarheid is geworden of nog gaat worden.

2001: A Space Odyssey: A Look Behind the Future (23 min)
Waarin aandacht voor de sets die in de film gebruikt zijn.

What is Out There? (21 min)
Ofwel de discussie of er intelligent leven bestaat, ergens in het heelal?

1966 Kubrick Interview Conducted by Jeremy Bernstein (77 min)
Een opgenomen interview, alleen geluid, dat New Yorker journalist Jeremy Bernstein in 1966 heeft gehad met Stanley Kubrick. Heel bijzonder, omdat Kubrick zelden interviews heeft gegeven. En heel interessant, omdat Kubrick hierin veel interessante dingen verteld.

FX and Early Conceptual Artwork (10 min)
Een korte blik op de speciale effecten in de film en de eerste concept ontwerpen.

Look: Stanley Kubrick! (4 min)
Een fotomontage met foto’s van Kubrick.

Theatrical Trailer (1½ min)
De bioscooptrailer van de film.

Conclusie

2001: A Space Odyssey is een zeer bijzondere sciencefiction film die in al de afgelopen (bijna) 40 jaar niets aan kracht, mystiek of visie heeft verloren. De film wordt als één van de belangrijkste mijlpalen in de filmgeschiedenis beschouwd en is nog steeds vele tot inspiratie en voorbeeld.
Warner heeft de film heruitgegeven in een Special Edition uitgave. De Blu-ray Disc uitgave heeft prachtige High Definition kwaliteit beeld en geluid. De toegevoegde extra’s zijn bijzonder interessant en bieden een fraaie historische en retrospectieve kijk op de film en de impact die de film heeft gehad. Dit is een uitstekende uitgave van een bijzondere film, die een aanwinst is voor de filmcollectie.

HD DVD
2001: A Space Odyssey is in High Definition ook op HD DVD uitgebracht. Enig verschil is dat de PCM 5.1 track op de HD DVD is vervangen door een vergelijkbare Dolby True HD track. Overige specificaties en alle extra’s zijn gelijk.

Laatste reacties

Jurriaan Wittenberg  |  02-12-2008

Het eerste gedeelte van de film gaat over de eerste 'homo-sapiens' achtige wezens die het eerste stuk gereedschap uitvinden. De ene groep apen evolueert, en de ...
Lees meer >

Pieter Kleine  |  01-12-2008

De evolutie van de ene groep apen wordt bovendien gestuurd door de zwarte monoliet. Ofwel de mens is een product van door buitenaardse wezens aangestuurde evolu...
Lees meer >

Marc T.  |  01-12-2008

Heb de film op DVD gehad, en al kan ik veel Kubrick's zeker goed hebben (Shining, Eyes Wide Shut en Clockwork), deze film kon me weinig bekoren. Vrijwel meteen ...
Lees meer >

Fonzie  |  01-12-2008

Heb de film op DVD gehad, en al kan ik veel Kubrick's zeker goed hebben (Shining, Eyes Wide Shut en Clockwork), deze film kon me weinig bekoren. Vrijwel meteen ...
Lees meer >

BrianB  |  28-11-2008

Dit blijft een fantastische film. Hij staat al jaren op een in mijn persoonlijke top tien. Ik heb echter de 2-disc nog niet aangeschaft, omdat ik wil wachten to...
Lees meer >

Jurriaan Wittenberg  |  27-11-2008

Sinds mijn 7de ben ik gefacineerd door SF en sinds mijn 10-12de weet ik van het bestaan van 2001 af. Het heeft heel wat jaartjes geduurd voor ik deze film daadw...
Lees meer >

Bettina  |  27-11-2008

Ik heb deze gisteren voor het eerst gezien, en maar meteen op blu ray. Vond hem goed. Wel vaag soms, en ik ben er nog een beetje over aan het nadenken. Maar ik...
Lees meer >

barend  |  21-11-2008

Amen, ik heb 'm al zo'n 15 x gezien en hij verveelt nooit... Prima BD transfer ook.
Lees meer >

Marc T.  |  21-11-2008

De beste film allertijden.
Lees meer >

Roy Langeveld  |  08-01-2008

Inderdaad een zeer goede film. En een sublieme soundtrack. Maar ik sprak laatst een collega die nog steeds niet de betekenis van de laatste scene's had begrepen...
Lees meer >

Pieter Kleine  |  03-01-2008

Inderdaad een zeer goede film. En een sublieme soundtrack. Maar ik sprak laatst een collega die nog steeds niet de betekenis van de laatste scene's had begrepen...
Lees meer >

Bruce Lee  |  03-01-2008

Een van de beste films allertijden. Na het zien van 2001 is mijn blik op films compleet veranderd. Deze film is wat dat betreft eigenlijk een soort "lakmoesproe...
Lees meer >

Roy Langeveld  |  03-01-2008

Het publiek oordeelde anders, die begreep direct dat de film niet bedoeld was om intellectueel te begrijpen, maar om te ondergaan, om te voelen. Dat laatste go...
Lees meer >

Richard B.  |  02-01-2008

Een van de beste films allertijden. Na het zien van 2001 is mijn blik op films compleet veranderd. Deze film is wat dat betreft eigenlijk een soort "lakmoesproe...
Lees meer >

Albert Kostwinder  |  02-01-2008

Rock Hudson had het volgens mij nog niet zo eens bij het verkeerde eind, want ik vind dit nog altijd een dodelijk vervelende film... Misschien was hij de enige ...
Lees meer >

Geef ook een reactie in dit topic!

6 Angst Dolby Digital PCM 5.1 geluid
DVDBlu-rayStreamingBioscoopUHD
8

Beoordeling allesoverfilm.nl

Film:8
Beeldkwaliteit:10
Geluidskwaliteit:9
Extra's:8
2.9

Beoordeling lezers

# beoordelingen: 46
?

Jouw beoordeling

Log in om deze film te beoordelen.