Forbidden Planet (SE)

In de 23e eeuw vertrekt ruimtekapitein J.J. Adams (Leslie Nielsen) op een missie om de overlevende wetenschappers van het gestrande onderzoeksschip Belerophon te redden. Na een reis van een jaar komt United Planets Cruiser C-57D aan bij de planeet Altair-4. Onder de groene hemel van deze planeet treffen ze Dr. Morbius (Walter Pidgeon) en zijn dochter Altaira (Anne Francis) aan. Ze lijken het niet slecht voor elkaar te hebben: een mooie woning, ongerepte natuur en uitermate goede bediening in de vorm van de geavanceerde robot Robby. Dr. Morbius heeft dan ook totaal geen intentie om mee terug te gaan. Maar komen Adams en zijn bemanning erachter dat het leven op Altair-4 toch niet zo perfect is als gedacht.

De in 1956 verschenen sciencefiction film Forbidden Planet was op een aantal fronten baanbrekend. Zo was het de eerste mainstream film waarbij enkel electronische instrumenten zijn gebruikt om de muziek - in de aftiteling omschreven als \"electronic tonalities\" - te maken. Ook was de film het debuut van SF-ikoon Robby de robot, wiens herkenbare en geliefde \"gelaat\" nog in vele andere producties (ook niet SF) op zou duiken. Maar het meest baanbrekend waren toch wel de special effects. Forbidden Planet staat dan ook wel bekend als de \"Star Wars van de jaren vijftig\". En terecht, want de film liet bioscoopbezoekers zaken zien die ze nog nooit gezien hadden. Uiteraard zijn veel van de gebruikte technieken tegenwoordig hopeloos achterhaald, maar toch zien veel effecten er nog verrassend overtuigend uit. Op effectgebied is de film dus minder gedateerd dan verwacht. Toch is Forbidden Planet duidelijk een product van zijn tijd. Dat merk je niet alleen aan de sets en kostuums (goh, hoe zouden ze Robby toch gemaakt hebben?), maar ook aan bepaalde elementen van het verhaal. Bijvoorbeeld de manier waarop de bemanning – allemaal blanke mannen tussen de 20 en 30 jaar oud – omgaat met Altaira. Trek een nummertje en sluit maar achteraan. Of het feit dat Robby wordt omschreven als \"de droom van iedere huisvrouw\". Ook het tempo zal op de moderne filmkijker als bijzonder laag overkomen, met name in het eerste half uur. Maar ach, al deze zaken hebben ook wel weer hun charme. Bovendien steekt het verhaal plotsgewijs aardig in elkaar, inclusief Freudiaanse thematiek en duidelijke parallellen met Shakespeare\'s \'The Tempest\'. Qua plot is Forbidden Planet dan ook niet de pure pulp die je wellicht zou verwachten. Mede hierdoor is de film ook tegenwoordig nog prima te pruimen, zonder dat het een geval is van \'zo slecht dat het goed wordt\'. Ook het acteerwerk geeft weinig reden tot klagen. Vooral Walter Pidgeon is prima op dreef als Dr. Morbius. Wat wel even wennen is, is om Leslie Nielsen in een veel serieuzere rol te zien dan we inmiddels van hem gewend zijn. Gelukkig wordt het wennen een stuk gemakkelijker gemaakt door het ontbreken van de bekende witte haardos en algehele blik van onwetendheid. Eigenlijk kunnen we kort zijn: Forbidden Planet is een aanrader voor iedere liefhebber van klassieke sciencefiction. Ter ere van de vijftigste verjaardag van de film heeft Warner onlangs een Special Edition DVD uitgebracht, bestaande uit twee schijfjes. Hieronder een bespreking van deze uitgave.

Beeldkwaliteit

Warner heeft een naam hoog te houden als het gaat om de beeldkwaliteit van klassiekers op DVD. Gelukkig stelt Forbidden Planet niet teleur. De transfer, in de oorspronkelijke verhouding van 2.40:1, heeft namelijk een goede scherpte, helderheid en contrast. Ook het zwartniveau is dik in orde. Verder is het duidelijk dat print netjes is opgeschoond: alleen bij enkele effectscènes is een bovengemiddelde hoeveelheid krasjes en vuiltjes te zien. Kleine minpuntjes zijn de lichte beeldruis en de behoorlijk fletse kleuren, maar gezien de leeftijd zijn deze zaken niet onverwacht. Weinig noemenswaardige klachten dus, zodat de conclusie duidelijk mag zijn: voor een film van 50 jaar oud ziet het beeld er uitstekend uit!

Geluidskwaliteit

Voor de Special Edition van Forbidden Planet heeft Warner het oorspronkelijke geluid geremixed naar volwaardig 5.1. Al is \"volwaardig\" in dit geval wellicht wat overdreven, want de resulterende Dolby Digital 5.1-track (384kbit/s) blijkt erg op de voorkant gericht. Daar is een acceptabel stereobeeld te horen, met een ietwat beperkte spreiding. Eveneens beperkt is de bijdrage van de surround-speakers: zo nu en dan hoor je wat van de \"electronic tonalities\" aan de achterkant van het geluidsbeeld, maar meestal zwijgen de surrounds als het graf. Hetzelfde geldt voor de subwoofer, die weinig werk hoeft te verzetten. De klank van het geluid is acceptabel: geen storende ruis en slechts incidenteel wat oversturing. Al met al geen spectaculaire prestaties, maar rekening houden met leeftijd en origine kunnen we toch spreken van een nette remix. Het ontbreken van een spoor in het originele formaat zal echter voor de puristen een minpunt zijn.

Extra's

Het ruime pakket aan extra’s op deze Regio 2 Special Edition is identiek aan zijn Amerikaanse tegenhanger. Dit betekent dat de volgende zaken aantreft (nagenoeg allemaal Nederlands ondertiteld), beginnend bij het eerste schijfje:

Deleted Scenes (13 min)
Een klein kwartiertje aan verwijderde fragmenten, afkomstig van de werkprint van de film (een ruwe versie die als referentie diende voor o.a. de componisten en editors). Dit betekent onder meer dat de beeldkwaliteit (niet anamorf) niet al te best is en dat effecten ontbreken. Voorafgaande aan de verschillende verwijderde scènes krijg je een korte tekstuele toelichting.

Lost Footage (9 min)
Nog meer ongebruikt materiaal, dit maat vooral wat betreft de effecten. Het beeld is anamorf met een verhouding van 1.78:1, maar afgaande op de ovale vorm van de planeten gaat het hier om uitgerekt 1.33:1.

MGM Parade (6 min)
Twee fragmenten uit een TV-programma uit de jaren ‘50, dat diende ter promotie van films uit de MGM-stal. Uiteraard staat in beide (zwart-wit) fragmenten Forbidden Planet centraal.

The Thin Man: Robot Client TV Episode
Een aflevering van de detectiveserie The Thin Man uit 1958, met Peter Lawford en Phyllis Krik in de hoofdrollen. Wat heeft deze aflevering met Forbidden Planet te maken? Nou, het blijkt te gaan om een zaak waarin een robot, gemaakt door een briljante wetenschapper, verdacht wordt van moord. De robot in kwestie? Juist: Robby.

Theatrical Trailers
De laatste extra op de eerste DVD is een verzameling trailers, van The Beast from 20,000 Fathoms (1953), Them! (1954), Forbidden Planet, The Invisible Boy (1957), The Time Machine (1960) en vreemde eend in de bijt Superman (een compilatie van alle incarnaties, van cartoon tot Smallville). De trailers zijn de enige toevoegingen die niet Nederlands ondertiteld zijn.

The Invisible Boy
De meeste ruimt op het tweede schijfje wordt ingenomen door een volledige film uit 1957. De link met Forbidden Planet is wederom Robby de robot. In The Invisble Boy (1.78:1 anamorf, DD 2.0 mono) vindt de 10-jarige Timmie een robot uit de toekomst (Robby), waarmee hij allerlei avonturen beleeft. De op kinderen gerichte film is duidelijk geen klassieker, maar wel aardig om eens te zien.

Watch the Skies!: Science Fiction, The 1950’s and Us (55 min)
Een uitgebreide en interresante documentaire (met zelfs een eigen scène selectie menu) over sciencefiction in de jaren ’50. Hierin komen filmmakers als Steven Spielberg, George Lucas, Ridley Scott en James Cameron aan het woord over de geschiedenis van SF en de kracht van het genre. Tevens komen allerlei fragmenten uit meer en minder klassieke producties voorbij.

Amazing!: Exploring the Far Reaches of Forbidden Planet (27 min)
In deze extra krijg je antwoord op de vraag wat Forbidden Planet bijzonder maakt. In interviews met de betrokken worden ook de totstandkoming van de film, het visuele aspect en de thematiek besproken. Een interessante toevoeging.

Robby the Robot: Engineering a Sci-Fi Icon (14 min)
Wat zou een SE van Forbidden Planet zijn zonder een extra over Robby de robot? En dus geeft deze laatste featurette je meer info over het ontwerp en de bouw van Robby. Grappig detail: oorspronkelijk deed MGM het publiek geloven dat het om een echte robot ging, en er waren genoeg mensen die daar intrapten. Tja...

Forbidden Planet is een sciencefiction film uit 1956 die destijds onder meer bekend stond om de uitstekende special effects. Ook introduceerde de film het publiek aan Robby de robot, die uit zou groeien tot een waar SF-ikoon. Tegenwoordig is de film, ondanks gedateerde elementen, nog steeds verrassend kijkbaar. Geïnteresseerden kunnen de nieuwe 2-disc Special Edition van Forbidden Planet gerust in huis halen. Met het uitstekende beeld, nette 5.1-geluid en ruime pakket aan extra’s (waaronder een aantal boeiende documentaires, alsmede een volledige film met Robby de robot) is het namelijk een uitermate goed verzorgde uitgave. En daarmee is het een verplichte aanschaf voor liefhebbers van klassieke sciencefiction.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: Little Man (DVD)
• Volgende: Hannibal Lecter Trilogy, The (DVD)