Sjakie en de Chocolade Fabriek / Charlie and the Chocolate Factory (SE)

Charlie Bucket (Freddie Highmore) leeft met zijn ouders en grootouders in een vervallen huisje, nabij de grote chocoladefabriek. Charlie’s vader (Noah Taylor) werkt bij een tandpasta fabriek en van mislukte tandpastadopjes heeft Charlie de chocoladefabriek in het klein nagebouwd. Grootvader Joe (David Kelly) heeft vroeger in de chocoladefabriek gewerkt en vertelt Charlie hoe chocolatier Willy Wonka (Johnny Depp) de fabriek begonnen is. Wonka’s chocolade is zo bijzonder, dat zijn werknemers werden omgekocht om het geheim te verkopen. Daarop besloot Willy Wonka vijftien jaar geleden iedereen te ontslaan en de fabriek te sluiten. Echter, zonder dat iemand ooit activiteiten bij de fabriek ziet, worden er toch nog steeds Willy Wonka chocoladerepen gemaakt en verkocht.
Dan organiseert Wonka geheel onverwachts een vreemde wedstrijd. Tussen alle Willy Wonka chocoladerepen zijn vijf repen voorzien van een gouden toegangskaart. Wie zo’n kaartje vindt, krijgt een rondleiding in de immens grote chocoladefabriek, waarbij één van de vijf een prijs krijgt om nooit te vergeten. Vier geheel verschillende kinderen over de wereld verspreid vinden een toegangskaart. Charlie krijgt van zijn ouders ieder jaar voor zijn verjaardag een Wonka chocoladereep. Ook dit jaar, waarbij ze natuurlijk hopen het laatste gouden kaartje te vinden. Helaas heeft Charlie geen geluk, totdat Charlie geld vindt en alsnog een reep koopt die wel het gouden ticket heeft.
En zo gaan op een dag vijf kinderen met een gouden ticket de fabriek in. Het zijn de Duitse snoepkous Augustus Gloop (Philip Wiegratz) en zijn moeder, de Engelse verwende Veruca Salt (Julia Winter) met haar vader, de Amerikaanse kijk-mij-altijd-winnen Violet Beauregarde (Annasophia Robb) en haar moeder, de gameboy fanaat Mike Teavee (Jordan Fry) met zijn vader en natuurlijk Charlie, die opa Joe meeneemt. Wat de kinderen in de fabriek te zien krijgen, overtreft hun stoutste verwachtingen. Maar het is ook de dag dat hun leven, dat van hun ouders en zelfs van Willy Wonka, volledig zal veranderen.

Als geen ander weet regisseur Tim Burton de bijzondere sfeer van Roald Dahl’s verhaal “Charlie and the Chocolate Factory” , ofwel de Nederlandse titel “Sjakie en de Chocoladefabriek”, te verfilmen. Als geen ander weet Tim Burton de surrealistische fantasiewereld van Willy Wonka te combineren met de macabere donkere kant van het verhaal. “Sjakie en de Chocoladefabriek” is een klassiek en innemend kinderverhaal van schrijver Roald Dahl over een kinderhatende eigenaar van een chocoladefabriek. De film is de vierde samenwerking in vijftien jaar tijd tussen acteur Johnny Depp en regisseur Tim Burton. Johnny Depp zet in “Sjakie en de Chocoladefabriek” ontzettend knap gespeeld een heel bijzonder karakter neer.
Een ander karakter moeten we in onze beschrijving ook niet vergeten en dat is Oompa-Loompa (in het Nederlands Oempa-Loempa), de dwergachtige werknemers in de chocoladefabriek. De acteur Deep Roy speelt in zijn eentje de vele Oompa-Loompa karakter, die dankzij de computer in grote aantallen op het scherm te zien zijn. Alleen zou dat iets te gemakkelijk zijn en eentonig over kunnen komen. Om toch ieder karakter uniek te maken, heeft Deep Roy alle verschillende Oompa-Loompa karakters apart gespeeld, wat hem het honderden keren spelen van bepaalde scènes kostte. Een zeer bijzondere prestatie. Een ander karakter dat in grote getale in een scène voorkomt zijn de eekhoorns. Maar liefst veertig eekhoorns zijn voor deze scène gebruikt.
Acteur Christopher Lee speelt de vader van Willy Wonka, een tandarts die natuurlijk niets van snoep moet hebben. In het oorspronkelijk verhaal van Roald Dahl komt de vader niet voor, dit is speciaal voor de film aan het verhaal toegevoegd.
Natuurlijk wordt Tim Burton in de realisatie van deze bijzondere film ook geholpen door mensen als artdirector Rick Heinrichs en componist Danny Elfman. Met beide heeft Burton al een lange samenwerking achter de rug en beide zijn zeker ook verantwoordelijk voor de unieke en bijzonder sfeervolle verfilming van het kinderverhaal.
Willy Wonka’s chocoladerepen zijn trouwens gemaakt door Nestlé, die bijna 2000 echte repen chocolade leveren. Alle andere repen, en dat zijn er nog veel meer, waren ‘neppers’ van plastic.
“Sjakie en de Chocoladefabriek” is een kinderverhaal en dus ontbreken de liedjes in de film ook niet. Danny Elfman heeft enkele zeer aanstekelijke liedjes gecomponeerd, waarbij de liedteksten van Roald Dahl zelf zijn. Het bijzondere van deze liedjes is dat Danny Elfman ze allemaal gezongen heeft. En de klassieke muziekliefhebbers zullen ongetwijfeld de openingsmuziek van het bekende “Also Sprach Zarathustra” van componist Richard Strauss hebben ontdekt.
Het kinderverhaal van Roald Dahl was in 1971 ook al verfilmd door regisseur Mel Stuart en Gene Wilder als Willy Wonka. Regisseur Tim Burton heeft bewust geen gebruik gemaakt van deze verfilming. Scriptschrijver John August had deze versie nog niet eens gezien toen hij met het script voor deze nieuwe verfilming bezig was.
Tim Burton’s bijzondere filmbewerking van Roald Dahl’s kinderboek “Charlie and the Chocolate Factory” is zo inventief en fantasierijk dat het niet bij één keer kijken zal blijven.

Beeldkwaliteit

De film staat in de beeldverhouding van 1.78:1 anamorf op de DVD. Dit is nagenoeg gelijk aan de oorspronkelijke beeldverhouding van 1.85:1, wat ook als beeldformaat op de cover wordt vermeld. We zijn van Warner gewend dat, met name de recente films, met uitstekende kwaliteit op de DVD worden gezet. Ook deze film staat in haast onberispelijk staat op de DVD. Vooral ook omdat Warner ervoor gekozen heeft de film zonder extra’s op één DVD te plaatsen en de extra’s op een aparte disc te zetten. Het moge duidelijk zijn dat de beelden zeer stilistisch bewerkt zijn om het surrealistische fantasiekarakter te krijgen. Dit alles komt in deze transfer uitstekend tot zijn recht. Het geheel biedt een zeer filmische aanblik. Het beeld is kleurrijk zoals bedoeld in de film. Enerzijds heldere contrasterende kleuren en anderzijds scènes die er grauw en kleurloos uitzien. Het contrast en zwartniveau zijn prima in orde. Filmgrain is nauwelijks een issue. Edge enhancement is in sommige scènes wel te zien, evenals incidenteel aliasing. Beide zijn trouwens geenszins storend. Afgezien van deze kleine kritiekpuntjes is de beeldkwaliteit verder zeer goed.
De film is verdeeld in 32 chapters (hoofdstukken). De DVD is van het type DVD-9 (dubbellaags), de laagwisseling is niet merkbaar geplaatst. De optionele Nederlandse ondertiteling (wit) is duidelijk, maar staat te hoog geplaatst onder in het beeld.

Geluidskwaliteit

De originele Engelstalige soundtrack staat in Dolby Digital 5.1 EX op de DVD. Ook een Nederlandse en Vlaamse nasynchronisatie zijn in DD5.1 EX (bitrate 384 kb/s) aanwezig.
Over de soundtrack kunnen we heel kort zijn. Die is uitstekend. Enig kritiekpuntje is natuurlijk het gebruik van de lagere bitrate van 384 kb/s in plaats van 448 kb/s. Dat is jammer.
Alle kanalen worden optimaal gebruikt resulterend in een zeer ruimtelijk klinkende soundtrack. Het hoog is prima, wat een mooie definitie van de soundtrack geeft. Het laag is goed gedoseerd aanwezig. De nadruk van de soundtrack ligt op de voorkanalen, maar de achterkanalen worden zeer goed gebruikt om de prachtige sfeervolle muziek van danny Elfman een mooie ruimtelijkheid te geven. Verder worden de achterkanalen in split-surround gebruikt voor de nodige sfeergeluiden en enkele bijzonder effecten. De dialogen zijn duidelijk te verstaan en komen netjes uit de centerspeaker.
De Nederlandse en Vlaamse nasynchronisaties zijn netjes gedaan en volgen beide de mondbewegingen goed. Maar dit is echt iets voor de kleine kijkertjes, want een en ander komt voor de echte filmliefhebber natuurlijk te gekunsteld en gemaakt over. Niets dan complimenten natuurlijk voor deze nasynchronisaties, waardoor ook de kleine kinderen de film dan natuurlijk uitstekend kunnen volgen.

Extra's

De Nederlandstalige breedbeeld menuschermen op beide DVD’s zijn leuke Oempa-Loempa animaties met achtergrondmuziek.
Warner heeft de film in twee uitvoeringen op de markt gebracht. De 2-disc Special Edition, die we in deze recensie bespreken en een 1-disc ‘film-only’ uitgave. De DVD van de laatste is identiek aan de eerste DVD van de 2-disc set.
De extra’s hebben allemaal 1.85:1 niet anamorf beeldformaat en zijn Nederlands ondertiteld.

DVD-1

Bioscooptrailer (2½ min)
Deze fraaie trailer is genomineerd voor een award. Beeldformaat is 1.85:1 anamorf.

Soundtrack spot ‘Sjakie en de Chocoladefabriek’
Reclamespotje voor de soundtrack van de film.

DVD-2

De extra’s op deze tweede DVD zijn in twee onderdelen verdeeld, Extra’s en Activiteiten.

Eerst de Extra’s:

Aanval van de eekhoorns (10 min)
Zoals geschreven, veertig eekhoorns zijn gebruikt voor een bepaalde scène. Hier vertellen regisseur Tim Burton en diertrainer Michael Alexander daar meer over.

De Fantastische Mr. Dahl (18 min)
Een korte documentaire over de schrijver van dit kinderverhaal en natuurlijk nog vele andere (kinder)verhalen. In deze documentaire vertellen diverse familieleden, waaronder Sophie Dahl, en anderen over de schrijver.

Oempa-Loempa worden (7 min)
Ofwel hoe acteur Deep Roy gestalte gaf een ongeveer 165 Oempa-Loempa karakters.

Het maken van de mix
Waarachter weer een aantal keuzemogelijkheden zijn die allemaal een facet van de filmproductie behandelen:

Sjakie en de Chocoladefabriek: Zoete dromen (7 min)
Gaat over de voorbereidende aspecten bij het verfilmen van het verhaal.

Zoveel gezichten, zoveel smaken (11 min)
Gaat over de casting van de verschillende acteurs.

Sjakie en de Chocoladefabriek: Verschillende geluiden (7 min)
Zoals de titel al doet vermoeden, hier aandacht voor de filmmuziek van Danny Elfman.

Chique Chocolade (9½ min)
Met aandacht voor de aankleding van de set en van de karakters.

Onder de wikkel (7 min)
Met aandacht voor de verschillende speciale (computer gegenereerde) effecten, zoals de chocoladerivier.

DVDROM
Extra opties voor gebruik in de computer, waarbij de Interactual software DVD speler nodig is (meegeleverd). Uiteraard is verbinding met internet ook nodig.

En dan nu de Activiteiten:

De Oempa-Loempa Dans
Niet zozeer een les, maar mee een spelletje met de Oempa Loempa dans als thema. Je hebt keuze uit Leren of Spelen.

Het Slechte Nootje
Ook een spelletje waarin je moet uitzoeken wat de slechte en de goede noten zijn.

De Uitvindmachine
Een spelletje om een nieuwe smaak te mixen en deze door Oempa-Loempa te laten proeven.

De Jacht op Gouden Toegangskaartje
Ook een spelletje waarin je de vijf kinderen uit de film moet helpen de gouden ticket te vinden.

Op deze DVD is ook nog een easter egg te vinden.

De 2-disc DVD set is voorzien van een kartonnen slipcase met dezelfde afbeelding als de cover. De slipcase heeft aan de voorzijde reliëfopdruk en ziet er daardoor uit als een chocolaatje.

Sjakie en de Chocoladefabriek, ofwel Charlie and the Chocolate Factory is de bijzondere geslaagde sfeervolle en surrealistische Tim Burton verfilming van het gelijknamige kinderverhaal van Roald Dahl. Vijf kinderen, waaronder Charlie, krijgen als winnaars van een gouden ticket een rondleiding in de chocolade fabriek van Willy Wonka, de kinderhatende eigenaar van de fabriek. Het wordt een dag om nooit meer te vergeten, zowel voor de kinderen als voor Willy Wonka.
Tim Burton weet weer een bijzondere sfeer te creëren. De cast met Johnny Depp in de hoofdrol zet zeer fraaie rollen neer. Ook bijzonder is het acteerwerk van Deep Roy, die in zijn eentje ongeveer 165 Oompa-Loompa karakters speelt. De film is een mooi vormgegeven wereld van fantasie en magie.
Warner heeft de film in 2 versies op DVD uitgebracht, een 2-disc special edition (SE) en een 1-disc ‘film only’ uitgave. We hebben de SE versie in deze recensie besproken.
Beeld en geluid zijn allebei tiptop in orde. Naast de originele Engelse taal is ook een Nederlandse en Vlaamse nasynchronisatie aanwezig. De extra’s staan op de tweede disc. Daarbij voldoende achtergrondinformatie bij de film en een onderdeel met spelletjes voor de jeugd. Zeer geslaagd. Een mooie film in een fraaie DVD set en een absolute aanrader.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: Suzanne Vega - Live at Montreux 2004 (DVD)
• Volgende: Nip/Tuck - Seizoen 2 (DVD)